Τον τελευταίο καιρό διαβάζω άρθρα που σχολιάζουν μία πιθανή κυβέρνηση συνεργασίας μιας και με τον εκλογικό νόμο υπάρχει πιθανότητα το πρώτο κόμμα να μην έχει την πλειοψηφία στην επόμενη βουλή.
Χρειαζόμαστε κυβερνήσεις συνεργασίας; Αν υποθέσουμε πως ναι, μία κυβερνήση συνεργασίας θα είναι βιώσιμη και αποτελεσματική;
Σε πολλές χώρες οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι ο κανόνας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το Βέλγιο και η Ιταλία (ειδικά μέχρι την «κάθαρση» που έγινε πριν από 15 χρόνια). Οι δύο αυτές χώρες είναι χαρακτηριστικές μιας και στην πρώτη περίπτωση οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι σταθερές και πετυχημένες, εν αντιθέση με την Ιταλία όπου οι κυβερνήσεις συνεργασίας αλλάζουν συνέχεια μιας και τα κόμματα που κυβερνάνε δεν μπορούν να συμφωνήσουν στις πολιτικές που πρέπει να ακολουθήσει η κυβέρνηση. Αυτή την περίοδο η κυβέρνηση Prodi έχει τέτοια προβλήματα σχετικά με την νομική αναγνώριση των ζευγαριών που δεν είναι παντρεμένα. Τα αριστερά κόμματα του συνασπισμού είναι υπέρ, τα καθολικά κόμματα είναι κατά. Άρα στα αρνητικά των κυβερνήσεων συνεργασίας είναι η αστάθεια.
Η επιχειρηματολογία υπέρ των κυβερνήσεων συνεργασίας είναι ότι αυτές είναι πιο δημοκρατικές μιας και εκπροσωπούνται μεγαλύτερα τμήματα της κοινωνίας. Ένα άλλο επιχείρημα είναι πως αν υπάρχουν πλεόν του ενός κόμματος στην κυβέρνηση θα προστεθεί ένα ακόμα check & balance. Ένα κόμμα θα μπορεί να βλέπει άμεσα τις αυθαιρεσίες που κάνει κάποιο άλλο κόμμα και να τις κατακρίνει στο ανώτατο επίπεδο, δηλαδή στο Υπουργκό Συμβούλιο.
Στη χώρα μας ένα πάγιο αίτημα της αριστεράς είναι η απλή αναλογική. Το αποτέλεσμα της θα ήταν να έχουμε υποχρεωτικά κυβερνήσεις συνεργασίας μιας και είναι σχεδόν αδύνατο κάποιο κόμμα να πάρει το 51% των ψήφων. Δεν θα σχολιάσω αυτό το αίτημα μιας και ο μόνος λόγος ύπαρξης του είναι για να γίνουν μέλη της κυβέρνησης τα κόμματα (ΣΥΝ ή ΚΚΕ) που με την ισχύουσα εκλογική νομοθεσία αποκλείονται.
Συμφωνώ με τα επιχειρήματα υπέρ της κυβερνήσης συνεργασίας όμως μία τέτοια κυβέρνηση θα είναι βιώσιμη και αποτελεσματική στην Ελλάδα; Στην τελική αυτό είναι που έχει σημασία σε μία κυβέρνηση.
Τελευταία φορά που είχαμε μία παρόμοια κυβέρνηση ήταν την περίοδο 1989 – 1990, ΝΔ με ΚΚΕ και ΝΔ ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ. Και οι δύο κυβερνήσεις μπορούν να χαρακτηριστούν χωρίς δεύτερη σκέψη σαν αποτυχημένες. Δεδομένου του γνωστού κλίματος της εποχής, που ευτυχώς δεν υπάρχει πλέον στην εποχή μας, δεν μπορώ να τις χρησιμοποιήσω σαν παράδειγμα.
Πιστεύω πως είναι πιο εύκολο να συμφωνήσει το ΠΑΣΟΚ με την ΝΔ σε ένα κοινό πρόγραμμα παρά να συμφωνήσουν τα μέλη των κομμάτων μεταξύ τους. Μία κυβέρνηση πρέπει να είναι υπεύθυνη και σε γενικές γραμμές οι πρωθυπουργοί είναι αρκετά υπεύθυνοι, επίσης σε πάρα πολλά θέματα (οικονομία, εξωτερική πολιτική, περιβάλλον) η χώρα μας δεσμεύεται από διακρατικές συμφωνίες, άρα σε αυτά τα θέματα το πεδίο χειρισμών είναι περιορισμένο. Αντιθέτως τα δύο μεγάλα κόμματα πρέπει να πήσουν για το πρόγραμμα στελέχη τους τα οποία πολλές φορές είναι τα πάντα εκτός από υπεύθυνα. Άντε να πείσεις τον Ψωμιάδη για μοικτή ονομασία της FYROM. Άρα δεν υπάρχει πρόβλημα στο προγραμματικό επίπεδο.
Στην πράξη όμως; Στόχος των δύο μεγάλων κομμάτων είναι η εξουσία. Όταν ένα από τα δύο κόμματα είναι στην αντιπολίτευση ακολουθεί την πολιτική του ώριμου φρούτου. Αποτελεσματική πολιτική αλλά καθόλου ώριμη για μία δημοκρατία. Αν κυβερνάνε και τα δύο κόμματα η φθορά ποιο θα πλήξει; Μάλλον και τα δύο, οπότε θα καταλήξουμε να έχουμε μία κυβέρνηση η οποία δεν θα παίρνει αποφάσεις με πολιτικό κόστος ή ακόμα χειρότερα που ένα μέρος της θα υποθάλπει το υπόλοιπο.
Έχουμε πολιτικούς οι οποίοι είναι διαθετιμένοι να πάρουν αποφάσεις (όπως η κ. Γιαννάκου) χωρίς να τους νοιάζει το πολιτικό κόστος; Έχουμε πολιτικούς οι οποίοι έχουν σαν στόχο την σωστή λειτουργεία του υπουργείου τους και όχι την προβολή τους; Έχουμε πολίτες που θα ψηφίσουν τέτοιους πολιτικούς; Αν απαντήσω όχι μάλλον δεν θα είμαι απόλυτος.
Η πολιτική ανωριμότητα της κοινωνίας μας φαίνεται και στις μονοκομματικές κυβερνήσεις, όμως τα αρνητικά χαρακτηριστικά της πολλαπλασιαζονται σε μία κυβέρνηση συνεργασίας. Επίσης στην παρούσα φάση δεν βλέπω κανένα λόγο ύπαρξη τους. Για αυτούς τους δύο λόγους είμαι ενάντια.
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
18 σχόλια:
Με τον άκρατο λαϊκισμό και τον πάσης φύσεως φανατισμό (πολιτικό, θρησκευτικό, αθλητικό κ.λπ.) που επικρατεί σε αυτή τη χώρα, οι κυβερνήσεις συνεργασίας θα είναι θνησιγενείς και εκ των προτέρων καταδικασμένες.
Η Ιταλία είναι μια χώρα-οδηγός.
Είμαστε σταθερά πίσω από αυτήν λόγω κοινής μεσογειακής νοοτροπίας.
Δεν βλέπω τον λόγο να πετύχει μια κυβέρνηση συνεργασίας στην Ελλάδα αφού δεν μπορεί στην Ιταλία.
Στις βόρειες χώρες είναι ο κανόνας διότι εκεί οι άνθρωποι δεν είναι φανατικοί, το αντίθετο θα έλεγε κανείς.
Καλημέρα
doctor
Πολύ φοβάμαι, για την Ιταλία, πως σε λίγα χρόνια θα είναι σε χειρότερη κατάσταση από εμάς.
Το ενδεχόμενο της απόσχισης της Λομβαρδίας ή της ... αποπομπής του φτωχού νότου πως το βλέπεις;
doctor
Δεν πιστεύω πως θα αποσχιστεί η Βόρεια Ιταλία, χωρίς να είμαι ειδικός. Η εντύπωση που έχω είναι πως η λίγκα του Βορρά και η παντανία της είναι πιο πολύ φανφάρες παρά ουσία. Αν δεν κάνω λάθος ο Μπόσι έχει αλλάξει πολύ τον πολιτικό του λόγο τα τελευταία χρόνια.
Αντιθέτως υπάρχουν αρκετές πιθανότητες να αποσχιστεί η Φλάνδρα από το Βέλγιο. Την Κυριακή έχουν εκλογές στο Βέλγιο να δούμε τι ποσοστό θα βγάλει το Vlams Belang.
Πως σου ήρθε η ερώτηση;
Εμένα πάντως η κυβέρνηση συνεργασίας μου ακούγεται σαν ανέκδοτο για την Ελλάδα.
Πέρα από το να εκτοξεύουν κατηγορίες και να καταγγέλουν ο ένας τον άλλο, δε νομίζω ότι θα κάνουν και πολλά πράγματα...
Astero
Τώρα που το ξανασκέφτομαι μπορεί να κάνουν κυβερνήσεις αλλά Ιταλικά: να μοιράσουν την "πίττα" και να μην ασχολούνται με τους άλλους :)
Μόνο που το θέμα είναι ότι ο καθένας τους θέλει την πίττα ολόκληρη... ;)
πιστεύω πως μια συνεργασία μεταξύ κομμάτων θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική αν υπήρχε μία αμφότερη ωριμότητα:αφενός αν αναφερότανε σε ώριμουσ ψηφοφόρους και αφετέρου αν ήταν απόρροια ώριμης και προοδευτικής σκέψης.
Θα μπορούσε μια τέτοια κίνηση να εξυ[πηρετεί την ανάπλαση των πολιτικών κομμάτων και τον επαναπροσδιορισμό του σοσιαλισμού και της αριστεράς στη χώρα μας. Δυστυχώς όμως, όπως αποδείχτηκε το 89, μια τέτοια ενέργεια είναι μία ακόμα κίνηση στην πολιτική σκακιέρα…
ΥΓ)Σε μία πτήση σήμερα έπεσε στα χέρια μου το έθνος. στη σελίδα 19 είχε κάτι που θα σε ‘ενδιέφερε’..
astero
Ας την έχουν! Αυτοί θα βαρυστομαχιάσουν. Τι κακός που είμαι :)
ερινύες
Γιατί μία κυβέρνηση συνεργασίας είναι προνόμιο της αριστεράς;
Δεν νομίζω να έχω διαβάσει Το Έθνος αυτό τον αιώνα. Είναι εφημερίδα που μπορεί να χαρακτηριστεί " ώριμης και προοδευτικής σκέψης"; :P
κανονικά δεν θα έπρεπε να είναι της αριστεράς, αλλά η αριστερά καρπώθηκε το πλεονέκτημα το 89..
έθνος ούτε εγώ διαβάζω, έτυχε η αεροσυνοδός να μου φέρει αυτή την εφημερίδα...
και επειδή δεν την διαβάζω έβαλα τα γέλια όταν είδα τη σελ.19 ....αν κρίνω από το 'άρθρο (το οποίο ειλικρινά θα ήθελα να σχολιάσεις με την καυστικότητα σου) και από το ύφος της, που ξεπερνά την αναμενόμενη γκρίνια αντιπολιτευτικής εφημερίδας, σίγουρα δεν θα την έλεγα 'ώριμης και προοδευτικής σκέψης'..
Στις σοβαρές χώρες δεν υπάρχουν κυβερνήσεις συνεργασίας ή τουλάχιστον όταν σχηματίζονται (βλέπε Γερμανία)δε γίνονται για τα μάτια του κόσμου. Σπάνια επίσης σ' αυτές τις χώρες γίνονται πρόωρες εκλογές.
Το πρόβλημα πάντως για μένα δεν είναι με τι είδους εκλογικό σύστημα τα κόμματα θα μπουν στη βουλή αλλά με ποιο τρόπο εκλέγονται οι βουλευτές ανά την επικράτεια. Το παρόν σύστημα με το σταυρό προτίμησης, λόγω νοοτροπίας των ελληνων,πιστεύω πως είναι αποτυχημένο κα επιζήμιο για τη χώρα καθώς διαιωνίζει όλες της παθογένειες του πολιτικού μας συστήματος: πελατειακές σχέσεις, ρουσφέτια, αναξιοκρατία, νεποτισμος κτλ
Στις σοβαρές χώρες επίσης δεν αλλάζουν τα εκλογικά συστήματα κάθε τρεις και λίγο.
ερινύες
Θα ψάξω στην online έκδοση της εφημερίδας για να λύσω το μυστήριο σου.
-----------------------------
bidibis (aka g.a.n.g) said...
Κάνεις λάθος για τις κυβερνήσεις συνεργασίας. Είναι ο κανόνας σε πολλές χώρες (Βέλγιο, Ολλανδία, Ελβετία) και συνηθισμένες σε άλλες. Στην Γερμανία που αναφέρεις η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν SPD με οικολόγους, οι κυβερνήσεις του Kohl είχαν για συνεργάτη το FDP. Φυσικά το γεγονός ότι γίνονται στην δύση δεν σημαίνει πως είναι αυτόματα καλό.
Δεν νομίζω πως η λίστα με σειρά, όπως είναι στις ευρωεκλογές, είναι καλύτερο σύστημα από τον "σταυρό". Σε αυτή την περίπτωση θα έχουμε "δικτατορία" του αρχηγού του κόμματος.
Σίγουρα όμως συμφωνώ πως στις σοβαρές χώρες ο εκλογικός νόμος δεν αλλάζει με κάθε κυβέρνηση.
Άνοιξες δύο θέματα που έχουν άμεση σχέση μεταξύ τους. Το πρώτο είναι ο εκλογικός νόμος. Προσωπικά είμαι υπέρ του αναλογικού μοντέλου (και γιατί όχι και της απλής αναλογικής με όλα τις ενστάσεις σου) για τον απλό λόγο της αναλογικής έκφρασης των πολιτών. Θα έλεγα μάλιστα ότι η αναλογικότερη εκπροσώπηση των κομμάτων είναι η ουσία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Εάν μπούμε στη λογική του φόβου της "ακυβερνησίας" τότε και οι πολίτες θα μπουν στη λογική του να επιλέξουν με το κριτήριο του "μη χείρον βέλτιστον", που το θεωρώ βαθιά αντιδεοντολογικό.
Η υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα δεν έχει καμία σχέση με την Ιταλία ή το Βέλγιο ή τη Γερμανία. Στην Ελλάδα είναι εδραιωμένος ο διπολισμός-δικομματισμός από την εποχή του Βενιζέλου. Βλέπουμε δλδ ότι δύο μεγάλα κόμματα-ομπρέλες εναλλάσσονται στην εξουσία και στην κεντρική πολιτική σκηνή και οδηγούν τη χώρα στο νέο διεθνοποιημένο σκηνικό.
Δεν υπάρχει περίπτωση αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα να χαρακτηριστούν ως ώριμοι οι ψηφοφόροι. Άλλωστε η ωριμότητα δεν ορίζεται απλώς με το αν επιλέγεται το κόμμα με το οποίο συμφωνούμε, αλλά κυρίως με τους όρους πολιτικού διαλόγου και συνεννόησης. Κι επειδή το τελευταίο είναι πολύ σημαντικό-και για να κλείσω το σεντόνι- για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις κυβερνήσεων συνεργασίας σημαίνει ότι θα υπάρξει η διάθεση για συνεννόηση.
Μία παράμετρος που δεν έθιξα είναι ότι πολύ συχνά οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι καταστροφικές για τα μικρά κόμματα του συνασπισμού, όπως έγινε με τους Οικολόγους και του Κομμουνιστές στην Γαλλία (κυβέρνησαν 1997 με 2002).
Στις χώρες που αναφέρω (τουλάχιστον για όσες γνωρίζω) ισχύει κάποιο είδους αναλογικού μοντέλου. Το αποτέλεσμα είναι κυβερνήσεις συνεργασίας, λογικό θα μου πεις. Το ζητούμενο για εμένα παραμένει να έχουμε μία σταθερή κυβέρνηση. ‘Θα έλεγα μάλιστα ότι η αναλογικότερη εκπροσώπηση των κομμάτων είναι η ουσία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.‘ μάλλον είναι χαρακτηριστικό της άμεσης δημοκρατίας και όχι της κοινοβουλευτικής (έμμεσης).
Δεν είμαι σίγουρος για τον δικομματισμό στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικό των κομμάτων στην Ελλάδα είναι ότι είναι προσωποκεντρικά. Μόλις πρόσφατα είδαμε κόμματα να επηζούν τον θάνατο του ιδρυτή τους (εξαιρείται το ΚΚΕ και ο ΣΥΝ). Με τον γιο και τον ανηψιό των ιδρυτών αλλά τέλος πάντων :)))
"για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις κυβερνήσεων συνεργασίας σημαίνει ότι θα υπάρξει η διάθεση για συνεννόηση" και για συνεργασία θα προσθέσω. Και πολλές φορές δεν τα έχουν οι κυβερνήσεις μας που αποτελούνται από ένα κόμμα...
καλησπέρα κι απο μένα
Είχα πάντα μια απορία. Τα μικρότερα κόμματα θέλουν την απλή αναλογική. Ωραία. Τι να την κάνουν όμως, όταν δεν συζητάνε για κυβερνήσεις συνεργασίας. Εστω ότι είναι το πιο "δίκαιο" εκλογικό σύστημα. Για να σε ψηφίσει κάποιος, πρέπει να τον βεβαιώσεις ότι θα δεχτείς να κάνεις κυβέρνηση με κάποιο άλλο κόμμα μεγάλο ή μικρό, αλλιώς δεν έχει καμμιά διάθεση να μπει σε περιπέτειες.
Οσο για την Ιταλία. Αν δε κάνω λάθος,μπορεί οι κυβερνήσεις να αλλάζουνε σαν τα πουκάμισα και να διαδέχονται η μία την άλλη, το "κράτος" όμως δεν ξηλώνεται κάθε φορά που αλλάζει κυβέρνηση γι αυτό και δεν έχει τόσο σοβαρές επιπτώσεις αυτό.
Για σκεφθείτε στην Ελλάδα, να άλλαζαν οι κυβερνήσεις και να μη "πείραζε" κανείς τον κρατικό μηχανισμό???
mtryfo
Καλώς ήρθες :)
Δεν είναι αυτονόητο πως τα μικρά κόμματα δεν θέλουν να κυβερνήσουν. Ανάλογα με το κόμμα. Ίσως δεν το λένε δημόσια γιατί ο ψηφοφόρος μπορεί να πει "γιατί να ψηφίσω ΣΥΝ (για παράδειγμα) όταν έτσι και αλλιώς θα με κυβερνάει το ΠΑΣΟΚ;".
Από την άλλη δεν είναι αυτονόητο πως σκοπός ενός κόμματος είναι η εξουσία. Μερικά κόμματα είναι "φτιαγμένα" για την αντιπολίτευση. Είναι ένα θέμα που άνοιξε για τους Οικολόγους στην Γερμανία όταν συνεργάστηκαν με το SPD: είναι κόμμα εξουσίας ("ωρίμασε") ή κόμμα αντιπολίτευσης;
Στην Ιταλία τα τελευταία 10 χρόνια έχουν σταθερές κυβερνήσεις (από την δεύτερη θητεία Berlusconi και μετά) αλλά δεν ξέρω κατά πόσο αλλάζει ο μηχανισμός του κράτους. Εκεί όμως έγιναν χειρότερα, ο Berlusconi άλλαξε την νομοθεσία για να μην πάει φυλακή.
"Για σκεφθείτε στην Ελλάδα, να άλλαζαν οι κυβερνήσεις και να μη "πείραζε" κανείς τον κρατικό μηχανισμό???" Ίσως το σκεφτώ σε 4-5 ώρες που θα κοιμάμαι (άλλωστε η σημερινή νύχτα είναι θερινή...) :)
Ο mtryfo έχει δίκιο. Η ωριμότητα του ιταλικού πολιτικού συστήματος έγκειται ακριβώς στο διαχωρισμό κράτους-κυβέρνησης-κομμάτων. Θα μου πείτε είναι τέλειος αυτός ο διαχωρισμός και η διάκριση; Όχι ακριβώς, αλλά είναι εμφανώς σε καλύτερο επίπεδο από εμάς.
Συγνώμη για την καθυστερημένη απάντηση...
Αν ισχύει αυτό που λέει ο Μανδρεβέλλης στην τελευταία παράγραφο τότε η πολιτική στην Ιταλία δουλεύει πολύ καλύτερα από ότι στη χώρα μας: Ο τηλεοπτικός τέντζερης
Δημοσίευση σχολίου