Low-cost airlines

Την δεκαετία του ογδόντα τα αεροπορικά εισιτήρια Αθήνα – Βρυξέλλες κοστίζαν από 12.000 έως 16.000 Βέλγικα Φράγκα, δηλαδή από 300 έως 400 ευρώ. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της εποχής ήταν πως αν αγόραζες τα εισιτήρια από την Ελλάδα κόστιζαν γύρω στα 2000 φράγκα (50 ευρώ) ποιο ακριβά.

Εκείνη την εποχή τα αεροπορικά ταξίδια στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν μονοπώλιο των κρατικών εταιριών. Δηλαδή την διαδρομή Αθήνα – Βρυξέλλες μπορούσε να την κάνει μόνο η Ελληνική κρατική εταιρία, η Ολυμπιακή, και η Βέλγικη κρατική εταιρία η Sabena, η οποία παρεπιμπτόντως χρεωκόπησε πριν από λίγα χρόνια.

Στις αρχές της δεκαετίας του ενενήντα η Ε.Ε. αποφάσισε να ανοίξει, ή αλλιώς να ελευθερώσει, την αγορά των αερομεταφορών και να επιτραπεί η ίδρυση ιδιωτικών εταιριών καθώς και να αρθεί ο περιορισμός που ανέφερα.

Το λογικό αποτέλεσμα ήταν να ιδρυθούν πολλές ιδιωτικές εταιρίες τόσο στην Ελλάδα (Aegean, axon, Hellas jet κ.α.) όσο και στο εξωτερικό. Ένα άλλο αποτέλεσμα της απελευθέρωσης ήταν η δημιουργία ενός νέου τύπου εταιριών, των αποκαλούμενων low-cost, οι οποίες περιορίζοντας το κόστος λειτουργίας τους (κάνοντας οι ίδιες τις πωλήσεις των εισιτηρίων, καταργόντας τα γεύματα κλπ) πρόσφεραν τιμές οι οποίες ήταν πολύ πιο χαμηλές από αυτές των «παραδοσιακών» εταιριών. Τα ποιο γνωστά και πετυχημένα παραδείγματα είναι η Βρετανική easyJet και η Ιρλανδική Ryanair.

Καμία από τις νέες Ελληνικές εταιρίες δεν ακολούθησε το παράδειγμα των low-cost εταιριών, ίσα-ίσα μερικές ήταν και ποιο «κυριλέ» από την Ολυμπιακή, γεγονός που δεν το καταλάβαινα και με παρεξένευε ως στρατηγική. Παρόλο που ανταγωνιζόντουσαν την Ολυμπιακή, μία εταιρία με κακή φήμη και εξ’ ίσου κακή ποιότητα υπηρεσιών, όλες οι εταιρίες χρεωκόπησαν με εξαίρεση την Aegean. Για να πω την κακία μου στην περίπτωση της axon χάρηκα μιας και ο ιδιοκτήτης της είναι έμπορος όπλων. Φυσικά είναι και έξυπνος, λίγες μέρες πριν ανακοινώσει την παύση λειτουργίας της εταιρίας μετέφερε την ιδιοκτησία των αεροπλάνων της σε άλλες εταιρίες του. Την ίδια περίοδο στην Ιρλανδία, χώρα μικρότερη από την Ελλάδα και το ίδιο απομακρυσμένη, ιδρύθηκε η Ryanair. Χρησιμοποιώντας πετυχημένα το μοντέλο μέσα σε 10 χρόνια έγινε μία από τις μεγαλύτερες αεροπορικές εταιρίες της Ευρώπης.

Σίγα – σιγά η Ελλάδα άρχισε και αυτή να μπαίνει στις προτεραιότητες των low-cost εταιριών, από τον Ιούνιο η easyJet θα πετάει και στο Παρίσι, αλλά είναι λυπηρό που καμία από αυτές δεν έχει την έδρα της στην Ελλάδα.

Πριν από λίγες εβδομάδες έκλεισα δύο εισιτήρια (Αθήνα – Λονδίνο και Αθήνα – Μιλάνο) και μου κόστισαν 230 ευρώ και τα δύο, επίσης ήθελα να πάω στην Σόφια για το τριήμερο της καθαράς Δευτέρας και το ποιο φθηνό εισιτήριο που βρήκα κόστιζε ήταν 240 ευρώ, το οποίο τελικά δεν αγόρασα μιας και έκρινα πως η τιμή ήταν υπερβολική για μία πτήση μιας ώρας. Ποιος είναι ο λόγος της διαφοράς στην τιμή; Σχεδόν αυτονόητος, τις δύο πρώτες πτήσεις τις εκτελεί και μία low-cost εταιρία (η easyJet) ενώ την δεύτερη την εκτελούν μόνο οι δύο (πρώην;) κρατικές εταιρίες.

Τελικά η φιλελεύθερη οικονομία δεν είναι ο απόλυτος «σατανάς». Όχι μόνο έπεσαν οι τιμές των εισιτηρίων αλλά και τα ταξίδια έπαψαν να είναι «ελιτιστικά». Για παράδειγμα, σχεδόν όλοι μπορούν να δώσουν 80 ευρώ για να πάνε 3 μέρες στο Milano πόσοι μπορούν να δώσουν 240 ευρώ για να πάνε στην Sofia;

Υ.Γ. όποιος ξέρει άλλες low-cost εταιρίες που πετάνε από την Ελλάδα τον παρακαλώ να μου τις πει.