Κυριακή, Ιουλίου 08, 2007

Οι Έλληνες επιστήμονες διαπρέπουν στο εξωτερικό

Πόσοι και πόσοι συμπατριώτες μας δεν περηφανεύονται όταν Έλληνες που δουλεύουν στο εξωτερικό διαπρέπουν;

Brain Drain, ή αλλιώς η «κατάρα» των φτωχών χωρών.

Ο ορισμός του Brain Drain είναι η μετανάστευση ατόμων με υψηλή εκπαίδευση ή ειδίκευση (επιστημόνες, τεχνίτες ή εργάτες οι οποίοι είναι ειδικευμένοι σε ένα τομεά, ακόμα και ανθρώποι των γραμμάτων) από φτωχότερες χώρες σε πλουσιότερες. Η μετανάστευση αυτή είναι εύκολα κατανοητή, οι μετανάστες αποκτούν πολύ καλύτερες συνθήκες εργασίας (όχι μόνο από πλευρά μισθού αλλά και από εργασιακό περιβάλλον).

Θεωρείται κατάρα επειδή για την εκπαίδευση τους η αρχική χώρα ξόδεψε σημαντικά ποσά, δηλαδή έκανε μία επένδυση, και τους καρπούς της επένδυσης τους κερδίζει μία άλλη χώρα η οποία δεν ξόδεψε τίποτα. Ακόμα χειρότερα αυτοί οι άνθρωποι παράγουν περισσότερο πλούτο από τον μέσο όρο. Η επένδυση αυτή πάει χαμένη αν ο μετανάστης δεν γυρίσει ποτέ στην χώρα του για να εργαστεί και το μόνο κέρδος είναι τυχόν εμβάσματα που στέλνει πίσω. Το Brain Drain μπορεί να ονομαστεί και «κυριλέ» μετανάστευση. Οι μετανάστες μπορούν να βρουν πολύ καλές δουλειές στην χώρα τους, δεν είναι απελπισμένοι , και στην χώρα υποδοχής τους έχουν καλύτερες δουλείες, άρα ανληκουν και σε καλύτερη κοινωνική τάξη, από την πλειοψηφία των νέων συμπατριωτών τους.

Υπάρχει όμως και η άποψη που λέει πως το Brain Drain μακροπρόθεσμα μπορεί να είναι θετικό για τις φτωχότερες χώρες γιατί όσοι φεύγουν και πετυχαίνουν σε άλλες χώρες δημιουργούν ένα κίνητρο στους συμπατριώτες τους για να δουλέψουν ή να σπουδάσουν. Έτσι θα μπορέσουν να τους αντιγράψουν δηλαδή το Brain Drain δημιουργεί πρότυπα σε μία κοινωνία.

Τέλος υπάρχει και η «υπερτατική» κριτική (από την άκρα αριστερο-δεξιά) στο Brain Drain η οποία λέει πως οι μετανάστες ξεπουλιούνται, προδίδουν την χώρα τους για λίγα χρήματα παραπάνω, ή ότι οι πλούσιες χώρες εκμεταλεύονται την «αφρόκρεμα» των φτωχότερων χωρών. Αυτές τις αφήνω ασχολίαστες.

Για να κλείσω με την περιγραφή, το Brain Drain δεν είναι αποκλειστικά μονόδρομος από τον τρίτο κόσμο προς τον πρώτο αλλά συμβαίνει και ανάμεσα στις χώρες του πρώτου κόσμου. Είναι χαρακτηριστικό πως πολλές δεκάδες χιλιάδες επιστήμονες της Ε.Ε. μεταναστεύουν κάθε χρόνο στις ΗΠΑ. Ο λόγος είναι αυτός που ανέφερα στην αρχή: καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Για να γυρίσω στο μύθο μας πράγματι πολλοί Έλληνες αποφασίζουν και μεταναστεύουν σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής. Πολλοί από αυτούς μάλιστα καταφέρνουν και διαπρέπουν στον τομέα τους. Ο μύθος αφήνει αόριστο τον αριθμό τους, που έτσι και αλλιώς τον αγνοώ. Λογικό, είναι μύθος όχι επιστημονική έρευνα άρα δεν χρειάζεται στοιχεία ίσα-ίσα που αυτά είναι επικίνδυνα για την ύπαρξη του.

Η άποψη μου είναι η ακόλουθη: το γεγονός ότι πολλοί συμπατριώτες μας φεύγουν από την χώρα μας και αναζητούν καλύτερες συνθήκες εργασίας οφείλεται στην αποτυχία μας σαν κοινωνία. Αποτυχία επειδή δεν μπορούμε να προσφέρουμε σε ένα επαγγελματία τις ιδανικές συνθήκες εργασίας. Άρα όσοι περισσότεροι «Έλληνες επιστήμονες διαπρέπουν στο εξωτερικό» τόσο μεγαλύτερη είναι η αποτυχία μας σαν κοινωνία – χώρα.

13 σχόλια:

Κοινότητα Εκάλης είπε...

Fisiko den einai?

idiotika panepistimia k ereynitika kentra den exoume..opote den mporeis ws epistimonas na vreis doulia. eixa mia kouventa me kati allous simvoulous, iparxei mia megali dexamenh me ellinies epistimones pou einai anergoi h genika ipoapasxolountai.

ti na kaneis otan p.x. den se anagnorizei to dikatsa epeidh ekanes ptixio se deree h ena xrono se kolegio. k as exei ptixia apo MIT klp. giayto ar klisei to rimadi to dikatsa k na alla3ei to ar8ro 16 tou sintagmatos na doume k emeis oi epistimones mia asprh mera allios bye bye yunanistan..minete me tous sindikalistes na fonazoun.

λόγια του αέρα είπε...

Λες για αυτό δεν επενδύει χρήματα στην εκπαίδευση η ελληνική κυβέρνηση: για να τα μη χάσει τα χρήματά της και κερδίσει μια άλλη χώρα τους καρπούς της επένδυσής της, όταν τα τέκνα της θα βρουν θέσεις, ερευνητικά εργαστήρια κτλ στα ξένα χέρια; Α, ρε πονηρούτσικο ελληνικό κράτος , όλα τα ξέρεις κι όλα τα προνοείς!

mamapatrida είπε...

Καλά τώρα ξύνεις πληγές!

Είχα γράψει κι εγώ παλιότερα για το θέμα...

Ποια είναι, σε περίληψη, η εμπειρία μου από τη στιγμή που επέστρεψα στην Ελλάδα πριν 7 μήνες?

Αν είσαι τυχερός όπως εγώ και βρεις δουλειά σε πανεπιστήμιο/ερευνητικό πρόγραμμα, κινδυνεύεις από καταλήψεις, διαρρήξεις γραφείων (ω, ναι, μας βουτήξανε τους υπολογιστές...), κλπ.

Για να πληρωθείς δεν αρκεί να υπογράψεις ένα συμβόλαιο και να δώσεις τον αριθμό του τραπεζικού σου λογαριασμού. Πρέπει να φας συνολικά 2-4 ψυχοφθόρες μέρες σε ασφαλιστικά ταμεία και εφορία για να κάνεις έναρξη επαγγέλματος και μετά να πηγαίνεις να παραλαμβάνεις κάθε φορά την επιταγή με τα λεφτά σου...

Και το καλύτερο? Μερικούς μήνες αργότερα καλείσαι να υπηρετήσεις τη μαμά πατρίδα... Και να πω πως κάνεις κάτι χρήσιμο εκεί? Ένα τεράστιο θέατρο του παραλόγου είναι, που αν το παίξεις σωστά μπορεί να περάσεις και καλά. Αλλά είναι σίγουρα χαμένος χρόνος.

Άντε μετά να βρεθεί κόσμος να επιστρέψει...

ioannisk είπε...

politics & free thinking
Δεν νομίζω ότι με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια ή την ίδρυση ερευνητικών κέντρων θα λυθεί αυτό το πρόβλημα. Πρέπει να αλλάξουν πολλά ώστε να γίνει η Ελλάδα ελκυστικός τόπος για εργασία ανθρώπων με κορυφαία προσόντα.

Άλλωστε θύματα του Brain drain είναι και η Γαλλία και η Γερμανία και πολλές άλλες πλούσιες χώρες που επενδύουν πολλά στην έρευνα.

-----------------------
λόγια του αέρα
:)

Είδες τι προχωρημένο κρατικό μηχανισμό έχουμε και εμείς οι αχάριστοι τον βρίζουμε όλη την ώρα...

-----------------------
mamapatrida
Σε παρακαλώ εσύ είσαι πράγματι αχάριστος. Σε 6 εβδομάδες έμαθες να στρώνεις το κρεβάτι σου "φάκελο". Τόσο χρόνια στις ΗΠΑ και στην Γερμανία και δεν σου έμαθαν ούτε αυτό το βασικό.

Υ.Γ. Είσαι ασκεπής, αγυάλιστος, αξύριστος... Άυριο στην αναφορά :)))

mamapatrida είπε...

ioannisk,
έχω μάθει και πολλά άλλα χρήσιμα.
Πρέπει κάποια στιγμή να το πάρω απόφαση να τα γράψω, για να γελάσει και το παρδαλό κατσίκι!

Πάντως, σοβαρά τώρα, ακόμα και χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, επενδύουν σημαντικά λιγότερα από τις ΗΠΑ και αυτός είναι ένας από τους λόγους του brain drain. Τα τελευταία χρόνια το έχουν συνειδητοποιήσει και προσπαθούν (και σε ευρωπαϊκό επίπεδο) να το αλλάξουν.

ioannisk είπε...

Αν θυμάμαι καλά η Ε.Ε. το 2000 έθεσε σαν στόχο μέχρι το 2010 να είναι η πιο ανταγωνιστική οικονομία του κόσμου (Agenda 2010 νομίζω πως ονομάζεται). Το σχέδιο βασιζόταν στο ότι τα κράτη μέλη θα επένδυαν το 3% του ΑΕΠ τους σε R&D. Από όσο γνωρίζω η Ε.Ε. σαν σύνολο απέχει από τον στόχο τόσο τον αριθμητικό, το 3%, όσο τον σκοπό, την ανταγωνιστικότητα. Μερικές χώρες (οι Σκανδιναβικές) τον έχουν πετύχει επενδύοντας πολλά χρήματα σε R&D.

Πάντως τα χρήματα δεν είναι το παν. Ακόμα και αν η Ελλάδα επένδυε 3% ή ακόμα και 4% του ΑΕΠ της σε έρευνα υπάρχουν ακόμα πολλοί λόγοι που αποτρέπουν κάποιον να δουλέψει στην Ελλάδα. Όπως τη γραφειοκρατεία που αναφέρεις, ή τις συνθήκες ζωής κλπ.

ερινύες είπε...

ας μοιραστώ μαζί σας την εμπειρία μου με τα ερευνητικά στην ελλάδα: το προηγούμενο καλοκαίρι έγραφα το phd thesis και ετοιμαζόμουν να παραδώσω σεπτέμβρη και να επιστρέψω στην ελλάδα.έχοντας κρατήσει επαφή με τους εδώ καθηγητές μου, είχα μια "πρόταση" από μία εταιρία να μπω σε ένα παβετ απ' όπου θα έκοβα ΑΠΥ αλλά δεν θα πληρωνόμουν!!με την πρόφαση ότι δεν έχω προυπυρεσία, άσχετως αν δούλευα σε ερευνητικό του FP5 στον ίδιο κλάδο (και φυσικά άλλο το να είσαι σε ένα πρόγραμμα με 15 partners από 5 διαφορετικές χώρες με τα ταξιδάκια και τα συνεδριάκια και άλλο σε ένα παβετ της μιζέριας-μιλώντας για το συγκεκριμένο πάντα-).Επίσις επειδή το όνομα μου θα φαινόταν έπρεπε να κάνω και κάποια δουλειά πάνω στο project πάντα βέβαια αμισθή-για την ανάλυση που ήθελαν να΄κάνω η προυπηρεσία μου ήταν παραδόξως ικανοποιητική-....ο λόγος, για να μπορέσει η εταιρία να δικαιολογήσει έξοδα μέσω μισθοδοσίας τα οποία στο τέλος τα καρπώθηκε η ίδια.
δε θέλω να μπω στη διαδικασία να συγκρίνω αυτές τισ καταστάσεις με την εμπειρία μου έξω, αλλά θέλω με το παράδειγμα αυτό να δείξω ότι στην ελλάδα το πρόβλημα είναι της νοοτροπίας, που δυστυχώς ανακυκλώνεται...
το παράδοξο είναι επίσις πως στον ιδιωτικό τομέα δεν είχα κανένα πρόβλημα με το θέμα της προυπηρεσίας και μάλιστα η εταιρία που με προσέλαβε με πληρώνει!!!

Κοινότητα Εκάλης είπε...

ν θυμάμαι καλά η Ε.Ε. το 2000 έθεσε σαν στόχο μέχρι το 2010 να είναι η πιο ανταγωνιστική οικονομία του κόσμου (Agenda 2010 νομίζω πως ονομάζεται

sto blog mou exw perasei ena paper pou egraja prin 2 xronia. an 8es sou to stelnw me email. genika forget it bro. den tous petixianoume me tipota. aplos anaferw oti sthn tourkia giente xamos apo research kirios se engineering.

ioannisk είπε...

ερινύες
Είσαι και εσύ αχάριστη... Η εταιρία σου προσφέρει προϋπηρεσία και εσύ θέλεις και να πληρώνεσαι;

Σοβαρά τώρα, στην θέση σου θα είχα κάνει μεγάλο καυγά. Αν κατάλαβα καλά από όσα γράφεις με μία μικρή απειλή εταιρία θα σε πλήρωνε κανονικότατα και θα σου έλεγαν και συγνώμη. Είχα μία αντίστοιχη ιστορία παλαιότερα μόνο που δεν μου είπαν ευχαριστώ. Δεν κατάλαβα γιατί, ίσως δεν τους έβρισα αρκετά :P

--------------------------

politics & free thinking
Ακούγεται ενδιαφέρον, αν το έχεις στο blog σου δεν είναι ανάγκη να το στέλνεις με email.

Αν δεν κάνω λάθος (ξανά...) η πρωτοβουλία ονομάζεται ’Στρατηγική της Λισαβόνας’ και ένα σχετικό (ίσως λίγο αισιόδοξο) άρθρο από τον Αλογοσκούφη: http://www.naftemporiki.gr/news/static/07/07/11/1356168.htm

ioannisk είπε...

Σχετικό άρθρο από τη σημερινή Καθημερινή: Δύσκαμπτο το σχέδιο νόμου για την Ερευνα και την Τεχνολογία Προβλεπει αύξηση της δαπάνης ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 1,5% έως το 2013, ενώ ο «Στόχος της Λισσαβώνας» είναι να ανέλθει στο 3% μέχρι το 2010.

Στην έντυπη έκδοση έχει και γράφημα το οποίο δείχνει ότι μόνο 2 χώρες της Ε.Ε. επενδύουν πάνω από 3% του ΑΕΠ τους στην έρευνα. Και οι δύο Σκανδιναβικές...

Γιάννης Καραμήτρος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Γιάννης Καραμήτρος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Ανώνυμος είπε...

top [url=http://www.c-online-casino.co.uk/]free casino[/url] brake the latest [url=http://www.realcazinoz.com/]realcazinoz[/url] autonomous no store hand-out at the leading [url=http://www.baywatchcasino.com/]no put tip
[/url].