Τα σχολικά βιβλία ιστορίας στην Ιρλανδία.

Το προηγούμενο τεύχος του Economist είχε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο για τα σχολικά βιβλία ιστορίας σε διάφορες χώρες του κόσμου. Δηλαδή πως περιγράφουν το παρελθόν και τη σχέση με τους γείτονες τους: Learning about the past: Where history isn't bunk.

Αρχίζει με την Ιρλανδία. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια τα βιβλία ιστορίας παρουσίαζαν την ιστορία σαν παραμύθι. Αιώνες σκλαβιάς αλλά χάρη στους ήρωες και τους αγώνες τους, απέκτησαν την ελευθερία από τους τυράνους και φυσικά δεν αναφέροταν στα σκοτεινά σημεία της Ιρλανδίας (τι μου θυμίζει;). Πλέον αυτό δεν ισχύει και ο λόγοι είναι οι εξής:

"First because in the 1980s, some people in Ireland became uneasy about the fact that a crude view of their national history was fuelling a conflict in the north of the island. Then came a fall in the influence of the Catholic church, whose authority had rested on a deft fusion between religion and patriotism. Also at work was an even broader shift: a state that was rich, confident and cosmopolitan saw less need to drum simple ideas into its youth, especially if those ideas risked encouraging violence."

Σύμφωνα με το άρθρο η Ιρλανδία είναι εξαίρεση, δυστυχώς.

Στην Αυστραλία η αφήγηση των σχολικών βιβλίων άλλαξε πριν από αρκετά χρόνια και πλέον την αποίκιση των λευκών την χαρακτηρίζουν “colonialism, invasion and genocide”, όπως και ήταν. Όμως ο πρωθυπουργός της χώρας ο κ. Howard θέλει να επαναφέρει τον παλιό «καθαρό» τρόπο αφήγησης. Στην προσπάθεια του βρίσκεται αντιμέτωπος, ευτυχώς, με τους καθηγητές και τις τοπικές κυβερνήσεις.

Στην Ρωσία υπάρχει η ίδια τάση να ξαναγραφούν τα βιβλία της ιστορίας και να παρουσιάζουν το παρελθόν της χώρας σαν ένδοξο και ηρωικό. Σε αυτό το πνεύμα ο κ. Πούτιν άλλαξε την (σοβιετική) εθνική γιορτή με μία εθνική: 4/11/1612 όπου γιορτάζεται η νίκη των Ρώσων ενάντια των (καθολικών) Λιθουανών και των (εξ΄ίσου καθολικών) Πολωνών.

Στην Ν. Αφρική μετά την πτώση του apartheid τα βιβλία ξαναγράφτηκαν ώστε να παρουσιάζουν τις μάχες του παρελθόντος σαν γεγονότα συμφιλίωσης όπως την 16η Δεκεμβρίου 1834 όπου έγινε μία μεγάλη μάχη ανάμεσα στους Ζουλού και στους λευκούς εποίκους. Άλλωστε η εθνική γιορτή της χώρας ονομάζεται η μέρα της συμφιλίωσης. Δυστυχώς δεν έχουν όλες οι χώρες ένα Mandela.

Το άρθρο κλείνει αρνητικά με 2 αντι-παραδείγματα από την Ν.Α. Ευρώπη, την Τουρκία και την Ελλάδα όπου για τους γείτονες αναφέρει τις γνωστές ιστορίες για τις σφαγές των Αρμενίων και για εμάς το βιβλίο της ΣΤ’ Δημοτικού.

Διαβάζοντας το άρθρο βρήκα πως είναι γελοίο να ακούς τους επικριτές του βιβλίου να το χαρακτηρίζουν με την κατηγορία του “εκσυχρονιστικού” όταν ο κ. Σημίτης είχε δηλώσει αρκετές φορές πως η Ελλάδα δεν θα γίνει Ιρλανδία.

Πριν από 20 χρόνια ο μέσος κάτοικος της Ελλάδας και της Ιρλανδίας είχαν το ίδιο εισόδημα αλλά η Ιρλανδική κοινωνία ήταν πολύ πιο συντηρητική. Στην Ελλάδα ένα τραγούδι με στίχους "και εγώ σε αγαπάω γαμώ την Jesus μου" ήταν σουξέ ενώ στην Ιρλανδία η καθολική εκκλησία συγκυβερνούσε. Σήμερα η Ιρλανδία είναι πολύ πιο πλούσια από την Ελλάδα και όσον αφορά τη νοοτροπία της κοινωνίας οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί.

Ναι μερικοί θέλουν τα βιβλία της ιστορίας μας, και όχι μόνο τα σχολικά, να είναι bunk και είναι πιθανόν να τα καταφέρουν. Είπαμε η Ελλάδα δεν θα γίνει Ιρλανδία, άλλωστε το δήλωσε και ο εκσυχρονισμός.