Πολλοί συνηθίζουν να θεωρούν τον politically correct (pc από εδώ και πέρα) λόγο ως κάτι αρνητικό, ως μία «αμερικανιά», κάτι ξενόφερτο. Μπορεί να είναι αρνητικό, δεν το πιστεύω μιας και η γλώσσα τσακίζει κόκκαλα, και σίγουρα μας ήρθε από τις ΗΠΑ, αλλά η εντύπωση μου είναι πως γίνεται λάθος στον ορισμό του όρου άρα και στην χρήση του.
Το λάθος που συναντάω πιο συχνά είναι ότι ο pc λόγος μας επιβάλλει να κρύβουμε την αλήθεια για να μην φαινόμαστε ρατσιστές, σαν παράδειγμα μπορώ να δώσω τις αναφορές μας στους μετανάστες. Αυτό είναι λάθος, η «μόδα» του pc επιβάλλει στον ομιλητή ή στον γράφοντα να χρησιμοποιεί «ουδέτερη» γλώσσα ώστε να μην είναι προσβλητική για μία κοινωνική ομάδα. Πολλές φορές όσοι υποστηρίζουν αυτή την άποψη το κάνουν επειδή δυσκολεύονται να κρύψουν τον ρατσισμό τους. Μπορούμε όμως να είμαστε ρατσιστές και να χρησιμοποιούμε «certified» pc λόγο. Θα προσπαθήσω να το δείξω με ένα παράδειγμα.
Επειδή στην Ελλάδα οι όροι native-greek, african-greek είναι «εξωγήινοι» (η δεύτερη ευτυχώς σε λίγο δεν θα είναι) θα χρησιμοποιήσω ένα ελληνικότατο παράδειγμα όπου η επίσημη γραμμή, όπως αυτή εκφράζεται από τους πολιτικούς τα ΜΜΕ κλπ, είναι να χρησιμοποιείται πλέον μόνο το pc επίθετο: επαρχία vs περιφέρεια.
Αν κάποιος πει ότι ο Χ είναι από την επαρχία αυτό είναι un-pc αλλά όχι ρατσιστικό. Απλώς δηλώνει ότι ο Χ ζει, γεννήθηκε ή μεγάλωσε σε ένα χωριό.
Αν κάποιος πει ότι ο Χ είναι από την περιφέρεια τότε είναι pc αλλά δεν είναι ρατσιστικό. Όπως προηγουμένος δηλώνει ότι ο Χ ζει, γεννήθηκε ή μεγάλωσε σε ένα χωριό και χρησιμοποιεί τον «δόκιμο» όρο, περιφέρεια αντί για χωριό.
Αν κάποιος πει «έλα ρε, λες και δεν ξέρεις ότι Χ είναι από την περιφέρεια» τότε είναι pc αλλά και ρατσιστικό. Υποτιμά κάποιον (με την καταγωγή του) παρόλο που χρησιμοποιεί τον «σωστό» όρο.
Φυσικά αν κάποιος πει «έλα ρε, λες και δεν ξέρεις ότι Χ είναι από την επαρχία» τότε είναι dimension, και ρατσιστής και un-pc :)
Ίσως στην Ελλάδα να χρησιμοποιούσαμε pc εκφράσεις πολύ πριν τους Αμερικάνους μιας και για παράδειγμα αποκαλούμε την Θεσσαλονίκη συμπρωτεύουσα χωρίς να υπάρχει λογική εξήγηση, κανένα θεσμικό όργανο δεν έχει την έδρα του στη Θεσσαλονίκη, όλα βρίσκονται στην Αθήνα.
Πάντως την τελευταία φορά που βρέθηκα με αμερικάνο μου είπε πως είμαι un-pc...
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
26 σχόλια:
Σε γενικές γραμμές το pc προσπαθεί να αποτρέψει καταστάσεις που θα μπορούσαν να προσβάλουν κάποιον ή να δημιουργήσουν συνθήκες προκατάληψης και διακρίσεων και έχει να κάνει με θέματα καταγωγής, φύλου και μιας και επειδή, όπως λες σωστά, η ανάγκη να καθιερωθεί δημιουργήθηκε στις ΗΠΑ, έχει πολύ να κάνει με ο,τι θεωρείται στις ΗΠΑ ικανό να προσβάλει κάποια κοινωνική ομάδα.
Οι κοινωνικές ομάδες που είναι προστατευμένες νομικά είναι συγκεκριμένες και αναγράφονται σχεδόν πάντα σε αιτήσεις , ανακοινώσεις κλπ. Δίνεται μεγάλη σημασία από πολλές εταιρείες στην εκπαίδευση του προσωπικού τους, έτσι ώστε να αποφεύγουν καταστάσεις harassment που μπορεί να προκύψουν αν κάποιος δεν αντιλαμβάνεται το pc. Επιπλέον δεν περιορίζεται μόνο στο sexual όπως λανθασμένα πολύς κόσμος πιστεύει, αλλά σε οποιαδήποτε κατάσταση harassment που μπορεί να προκαλέσει συνθήκες διακρίσεων, δυσφορίας, προσβολής κλπ. Βέβαια αυτά δεν ξέρω τι βάση έχουν σε μια χώρα που έστω και αν νομικά κατοχυρώνονται κάποια δικαιώματα στην πράξη κανείς δεν τιμωρείται ποτέ όταν τα παραβιάζει για διάφορους λόγους (όπως ίσως στην Ελλάδα). Στις ΗΠΑ πάντως όλ'αυτά έχουν δημιουργηθεί διότι όταν υπάρχουν καταστάσεις harassment έστω και αμφισβητούμενες (ειδικά σε πολύ υψηλά προστατευόμενες ομάδες όπως γυναίκες, αφροαμερικανούς κλπ) στον εργασιακό χώρο , οι μηνύσεις "φεύγουν" ως βροχή, οι θιγόμενοι παίρνουν τα εκατομμύρια της αρκούδας ως αποζημιώσεις και οι εταιρείες παίζουν με την "φήμη" τους. Βέβαια όπως όλα σχεδόν, όταν από χρήσιμο εργαλείο για να αμβλύνει τυχών παρεξηγήσεις σε πολυπολιτισμικές κοινωνίες και όχι μόνο, χρησιμοποιείται καταχρηστικά τότε προσέχεις πλέον να μην αναφερθείς στην περίοδο των γιορτών της 25 Δεκεμβρίου ως Χριστούγεννα με φόβο μήπως προσβάλλεις το συνομιλητή σου.
ManBlogg
Πολύ καλή ανάλυση.
Μου φαίνεται παράξενο ότι υπάρχει νομοθεσία που προστατεύει κοινωνικές ομάδες από λεκτικούς χαρακτηρισμούς. Μήπως εννοείς το positive discrimination και δεν κατάλαβα καλά;
Δεν ξέρω αν από το κείμενό μου έτσι όπως το έγραψα προκύπτει ότι υποστηρίζω ότι υπάρχει νομοθεσία ειδικά για την προστασία συγκεκριμένων ομάδων που τις προστατεύει από λεκτικούς χαρακτηρισμούς. (εκτός αν αυτό προσπαθείς να πεις εσύ στο κείμενό σου και δεν το έπιασα εγώ :))
Αυτό που εννοούσα είναι ότι τα harassment policies και training στον εργασιακό χώρο που περνάμε στις ΗΠΑ είναι αλληλένδετα με την pc κουλτούρα και ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του trainning λέει ότι επειδή δεν είναι πάντα προφανές τι θα μπορούσε να προσβάλει ή να ενοχλήσει κάποιον ( ιστορικά αν θες υπάρχουν ορισμένες κοινωνικές κατηγορίες που προστατεύει ο νόμος δες πχ "protected groups" εδώ κατά των διακρίσεων σε πολλούς τομείς ) ο γενικός κανόνας είναι ότι οτιδήποτε λεχθεί το οποίο είναι δυνατόν να δημιουργήσει την αίσθηση διάκρισης κατά των ομάδων αυτών σίγουρα δεν είναι πολιτικά ορθό και επιπλέον εάν συμβεί στον εργασιακό χώρο ή όταν κάποιος κάνει αίτηση για δουλειά ή αίτηση για δάνειο κλπ. είναι παράνομο.
Νομίζω πρόσθεσα στο κείμενό σου θέλοντας να συνδέσω το pc με αυτές τις ομάδες έτσι όπως τις προστατεύει ο νόμος στις ΗΠΑ προκειμένου να δώσω μια περεταίρω πτυχή το πώς έχει προκύψει γενικότερα το pc.
Στην ελλάδα είναι pc π.χ. να μην μιλησεις για την εκλησσία γιατί σε έχει πάρει και σηκώσει αλλά αν μιλησεις για δικαιώματα πεζων, ΑΜΕΑ εισαι γραφικός, αν κρίνεις ως ρατσιστικό αντι-εβραικό κείμενο είσαι εβρίαος και σιωνιστης κτλπ.. Double Standards.
ManBlogg
Δίκαιο έχεις, απλώς το post αναφέρονταν μόνο στον προφορικό λόγο και εσύ το επέκτεινες και στην νομοθεσία για τις διακρίσεις. Αυτή ίσως να έχει να κάνει με τον ρατσισμό και να προέρχεται από τις "ενοχές" του segregation.
chris
Συμφωνώ ότι πολλές φορές αυτό που λες ισχύει. Υπάρχουν μερικές ομάδες που έχουν ασυλία και άλλες οι οποίες είναι καταδικασμένες.
Πολύ ενδιαφέρον αυτό το ποστ κ το έγραψες φοβερά. Το έχω σκεφτεί πολλές φορές το θέμα.
Θυμάμαι μια φορά που είπα 'δουλεύω σαν μαύρος' κ ένας φίλος μου την είπε ότι είμαι ρατσίστρια κ τέτοια. Δεν είμαι καθόλου ρατσίστρια. Μια χαζή πλάκα έκανα.
ΑΠό την άλλη ο ίδιος φίλος, έχει στη δουλειά του ανασφάλιστους κ κακοπληρωμένους αλβανούς κ θεωρεί τον εαυτό του pc.
Είναι τρελός ο κόσμος κ υπερβολικός.
Από την άλλη όμως να μην είσαι pc στις συναναστροφές σου έχει να κάνει και με τι στάση ατόμων που ανήκουν σε "προστατευόμενες" ομάδες. Στο εργαστήριο που έκανα το διδακτορικό ένα από τα πρώτα πράγματα που μου είπαν ήταν να προσέχω πώς θα εκφράζομαι γαι θρησκείες και σεξουαλικές προτιμήσεις. Εκεί ένα από τα παιδιά που πήγαινα απίστευτα ήταν ο Κώστας. Από 680,000 ονομαστικές γιορτές 8υμάμαι μόνο τις αυτονόητες και του αγ.κωσταντίνου στην οικογένεια μου είναι μια αυτονόητη.όταν λοιπόν την πρώτη χρονια του είπα χρόνια πολλά στη "γιορτή" του, με ένα πολύ γλυκό χαμόγελο μου εξήγησε ότι ως μάρτυρας του ιεαχωβά δεν γιορτάζει. όταν στα γεννεθλειά μου έστειλα mail σε όλο το εργαστήριο για τα καθιερωμένα drinks ο κος ηταν ο μόνος που δεν μου απάντησε.Όταν τον βρήκα στο διάδρομο και του το "θύμησα" μου "θύμησε" και αυτός τα δικά του πιστεύω διατηρώντας το χαμόγελο που είχε και την πρώτη φορά.
το να είσαι pc είναι τρόπος ζωής και όχι μόνο τρόπος επιλογής λέξεων και με κάποιο τρόπο μου το έδειξε ο κος με το γλυκό του χαμόγελο.
Ζωή
"Θυμάμαι μια φορά που είπα 'δουλεύω σαν μαύρος'"
Αν το πεις αυτή την περιόδο δεν θα είσαι ρατσίστρια ή un-pc αλλά ψεύτρα :)
Ας σοβαρευτώ. Στα Ελληνικά έχουμε πολλές εκφράσεις τις οποίες βρίσκω ρατσιστικές όπως "μην κάνεις γυφτιές". Ενοχλούμαι όταν τις ακούω και δεν τις χρησιμοποιώ. Η άποψη μου είναι ότι δεν είναι ρατσιστική η χρήση του όρου γύφτου αντί για ρόμα (όπως επιβάλλει το pc) αλλά η χρήση της λέξης σαν υποτιμητικό επίθετο.
ερινύες
Ενδιαφέρουσα εμπειρία, δεν έχω αντίστοιχη.
"Από την άλλη όμως να μην είσαι pc στις συναναστροφές σου έχει να κάνει και με τι στάση"
Νομίζω πως αυτή είναι η ουσία του ζητήματος, αυτά που λέμε να μην είναι υβριστικά για τους άλλους. Όπως προσπάθησα να δείξω στο post μου μπορείς να είσαι "καθώς πρέπει" και υπερβολικά υβριστικός για τους άλλους.
Από εδώ και πέρα όταν ξεχνάω γιορτές κλπ θα δηλώνω Μάρτυρας του Ιεχωβά, τώρα πόσοι θα με πιστέψουν και πόσοι θα μου ξαναμηλήσουν είναι άλλο θέμα :)
@ ερινύες tell me about. ζουσα ενα χρονο με μουσουλμανους και που να ηξεραν οτι 10 χρονια μετα 8α εκανα λομπι εναντια στο ισλαμ..χεχεχε
μπορω να σου πως απο οταν εβαλα επιτδες βοτκα στις πορτοκαλδες τους ως οτι επιασα το χερι μιας μουσουλμανας για να την χαιρετισω και μονο που δεν με εσφαξαν. αυτο βεβαια δεν το θεωρω ταμπου ή κουλτούρα αλλά κοινωνική καθυστέρηση.
@ POLITICS AND FREE THINKING Ας μην γενικεύουμε. Έμεινα και εγώ με μουσουλμάνους και στην αρχή μου φάνηκαν και εμένα εξωγήινες κάποιες συμπεριφορές. Όπως το ίδιο εξωγήινο μου φάνηκε το ότι ο chumo από την κένυα (χριστιανός) μου είπε ότι έχω τα πιο ωραία πόδια που έχει δει. Τότε κατάλαβα ότι ήταν τα πρώτα γυμνά πόδια που έβλεπε*! Δεν θεώρησα ποτέ ότι oi διαφορές της fatin και του han με το δικό μου τρόπο και τη δική μου στάση ζωής εκφράζουν μία κοινωνική καθυστέρηση, αλλά μία διαφορετικότητα. Βέβαια να πω ότι πέρισυ διαφώνησα πλήρως, μέσα στα πλαίσια ελευθερίας του λόγου, με τις αντιδράσεις τις μουσουλμανικής κοινότητας για τα σκίτσα του προφήτη.
Θέλω να πω, πως το να είμαστε pc συνεπάγεται την αποδοχή της διαφορετικότητας και ατομικότητας του άλλου, έτσι ώστε να απαιτούμε την ίδιο σεβασμό και στα «δικά» μας πιστεύω και στις «δικές» μας αρχες.
Πάντως να ομολογήσω την «αμαρτία» μου, με το dean είμασταν στο ίδιο γραφείο 2 χρόνια και ορκιστήκαμε την ίδια μέρα.έχουμε μια ιδιαίτερη σχέση και είμαι σίγουρη πώς θα με θυμάται για πάντα ως την πηγή της αμαρτίας προσφεροντάς του ένα κομματάκι παυλίδης με λικέρ κεράσι..δε θα ξεχάσω ποτέ την τα ματάκια που με κοιτουσαν όταν με ρώτησε “does this contain alcohol”..από τις στιγμές που θέλεις να ανοίξει η γη να σε καταπιεί, αλλά δεν ανοίγει ποτέ και μένεις εκεί....
*προς αποφυγήν της όποιας παρερμήνευσης, σε όποιο σπίτι και αν έχω μείνει κυκλοφορώ σχεδόν πάντα με βερμούδα/σορτσάκι.
Το πολιτικά ορθό πρέπει να διέπεται από τακτ διότι μια λάθος λέξη μπορεί να ακυρώσει όλο το νόημα μιας πρότασης όπως σωστά έγραψε ο Γιάννης.
Επίσης το pc μπορεί να εμπεριέχει και κανόνες επαγγελματικής δεοντολογίας.
Π.χ.
λένε οι δημοσιογράφοι:
"ο αλβανός δράστης"
"ο αλλοδαπός κακοποιός"
όμως στο μακελειό με τους κυνηγούς δεν έλεγαν:
"ο Αγρινιώτης δολοφόνος"
"ο Αγρινιώτης δράστης"
doctor
Ναι μωρέ δίκιο έχεις δεν πρέπει να λέμε τέτοια πράγματα.Αλλά με ξέρεις τι σαχλαμάρας είμαι:)μου ξεφευγουν
Άσε πήγα σήμερα τρεις ώρες στην οικ.επιχείρηση που σας έλεγα κ φρίκαρα.
Ρε τι έπαθα ο άνθρωπος, θα με βάλουνε στο λούκι...
Θα συμφωνήσω με την ερινύες ότι η γενίκευση είναι λάθος και σίγουρα πρέπει να βλέπουμε με ανέχεια τους άλλους πολιτισμούς. Άλλωστε και αυτοί θα φρικάρουν με τους δικούς μας τρόπους.
Λέτε να είμαι τελικά 100% pc? :)
doctor
Οι αναφορές σε "ο αλβανός δράστης" σίγουρα δεν έχει να κάνει με pc, άσε που τις περισσότερες φορές ο Αλβανός είναι ο συνηθής ύποπτος αλλά όχι και ο ένοχος.
Αυτή είναι η "κατηγορία" εις βάρος του πολιτικά ορθού λόγου που αναφέρω στο κείμενο μου.
Ζωή
Αχ τι τραβάτε και εσείς οι γόνοι επιχειρηματιών... Μήπως υπάρχει καμιά θεσούλα και για εμένα; Μη εκτελεστικό μέλος του ΔΣ για παραδείγμα (αλλά με λιμουζίνα και pocket money!).
Αν είχες ένα εμαιλ θα σου έγραφα γιατί επιχείρηση πρόκειται, αλλά δεν το κάνω δημόσια γιατί θα με πάρουνε χαμπάρι όλοι(οι λαρισαίοι) ποια είμαι.
Καμία σχέση πάντως με αυτά τα χλιδάτα που φαντάζεσαι:)
ΙΚ
πολυ καλα τα λες!
καλημερα
εγω πιστευω οτι πρεπει, ειτε ειναι pc είτε οχι, να κανουμε κριτικη στα παντα. εφερα το παραδειγμα με τους μουσουλμανους γιατι τα ταμπου τους εχουν γινει pc στην βρετανικη κοινωνια, και ας ειναι μερικες φορες εναντια στις ατομικες ελευθεριες
POLITICS AND FREE THINKING said...
"εγω πιστευω οτι πρεπει, ειτε ειναι pc είτε οχι, να κανουμε κριτικη στα παντα"
συμφωνώ εν μέρει μαζί σου, στο ότι πρέπει να ασκούμε κριτική. Ο τρόπος όμως με τον οποίο ασκείται αυτή η κριτική, όπως επίσης και τα κριτήρια, πρέπει να είναι μέσα σε ένα pc πλαίσιο, που δεν έχει να κάνει μόνο με την επιλογή των κατάλληλων φράσεων.
Συγκεκριμένα για τη βρετανία, η προσωπική μου εμπειρία είναι ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στους μουσουλμάνους πρώτης και δεύτερης γενιάς. Τρεις μήνες έβγαινα (αυτό που λέμε όμως είχα μια σχέση μόνη μου!!) με έναν ιρανό και τη μ.παρασκευή είχε φαγωθεί να πάμε μαζί σε μια ορθόδοξη εκκλησία, γιατί είχε ακούσει πως "its a cool walking around". Αυτό όμως είναι ένα παράδειγμα, που δεν μπορεί να γενικευτεί ούτε προς τη μία ούτε προς την άλλη κατεύθυνση.
Ζωή πλάκα κάνω :)
identitycafe
Ευχαριστώ
chris
Συμφωνώ ότι η κριτική πρέπει να είναι σε γενικές γραμμές ελεύθερη αλλά δεν ξέρω αν πρέπει να υπάρχουν όρια στην κριτική.
ερινύες
Μπορεί και να ήταν μεμονομένη περίπτωση. Όσο για την δεύτερη γενιά μεταναστών δεν συμφωνώ. Στην Γαλλία ένα μεγάλο μέρος είναι θρησκευτικά φανατισμένοι (επειδή είναι αποκλεισμένοι από την κοινωνία κλπ). Άλλωστε τις βόμβες στο Λονδίνο τις έβαλαν Βρετανοί Πακιστανικής καταγωγής (ο pc όρος υποθέτω:)) δηλαδή δεύτερης γενιάς μετανάστες.
Τώρα γιατί κάποιος που έχει γεννηθεί σε μία χώρα και έχει ζήσει όλη την ζωή του εκεί θεωρείται μετανάστης δεν το καταλαβαίνω.
Δεν θα αναλύσω το γιατί δεν είναι μεμονωμένη περίπτωση καθώς είναι αρκετές οι κοινωνικές και οικονομικές παράμετροι που ξεφεύγουν από το αρχικό σου θέμα. Το ότι ειδικά στη βρετανία υπάρχει τέτοιος προστατευτισμός απέναντι στη μουσουλμανική κοινότητα που καλλιεργεί την έννοια του pc έχει να κάνει με ακριβώς αυτή τη γενίκευση.
Επίσης είναι λίγο «άτοπο» να φέρνεις ως παράδειγμα τη Γαλλία!
Bazω το παραδειγμα των δανεζικων καρτουνς που το βαζω ως παραδειγμα μιας και την εκτυπωση στην δανεζικη εφημεριδα την εκανε ενας φιλος μου στην δανια. Ολες οι ελληνικες εφημεριδες ξαφνικα εγιναν pc και καμια δεν στηριξε την ελευθερια γνωμης και εκφρασης.
Συγνώμιν για την παρέμβαση, και σε γενικές γραμμές συμφωνώ, αλλά τι pc και αηδείες... Εδώ κάνεις αμάν να ακούσεις ένα ευχαριστώ και ένα παρακαλώ σ'αυτή τη χώρα.
Κατά τα άλλα, νομίζω ότι η ουσία βρίσκεται στην πρόθεση και όχι στις λέξεις. Το θέμα δεν είναι οι εκφράσεις που χρησιμοποιούμε, το θέμα είναι τι άνθρωποι είμαστε και τι παιδεία έχουμε. Αν η πρόθεση είναι καλή δεν πρόκειται να μου κακοφανεί καμία έκφραση και κανένας χαρακτηρισμός (στα πλαίσια του λογικού). Αντίθετα, αν η πρόθεση είναι κακόβουλη, όσο pc και αν είναι οι εκφράσεις, το αποτέλεσμα είναι προσβλητικό.
@ politics and free thinking, ας μην τα συγχέουμε.ειδικά για το συγκεκριμένο θέμα η διαχρονική φράση του βολταίρου περί ελευθερίας του λόγου με εκφράζει απόλυτα.
Δεν γνωρίζω τη στάση που κράτησαν οι ελληνικές εφημερίδες στο σύνολο τους, παρακολουθούσα κυρίως τις προσπάθειες του bbc να είναι αντικειμενικό.άλλωστε η έννοια του pc στο συγκεκριμένο θέμα είχε να κάνει αφ' ενός με την επανατύπωση, αφετέρου με την ελευθερία έκφρασης
astero
Καλώς ήρθες στο blog μου.
Γιατί ζητάς συγνώμη για την παρέμβαση; Μήπως είσαι pc; :)
Συμφωνώ με αυτά που λες. Σημασία δεν έχουν τόσο οι λέξης όσο η χρήση τους και το ύφος μας.
ερινύες & chris
Το θέμα με τα σκίτσα ξεπερνάει την τρόπο έκφρασης. Από την στιγμή που έγινε χαμός σε διάφορες χώρες το θέμα μετατράπηκε σε πολιτικό.
Δες πάνω που ετοιμαζόμουν να γράψω και εγώ κάποιο κείμενο για το π.ο. έπεσα στο δικό σου. Πολύ διαφωτιστικό, πράγματι!
υ.γ.: Ποιός είναι ο έτερος κρισ που σχολιάζεις;
chris
Καλώς ήρθες.
Γράψτο, ειδικά αν διαφωνείς σε αυτά που λέω και με διορθώνεις.
Ο άλλος chris είναι ο politics & free thinkink που παλιά ονομαζόταν chris.
Δημοσίευση σχολίου