Τρίτη, Μαρτίου 27, 2007

Modernity και σχεδιασμός πόλεων.

Στο προ-προηγούμενο post μου είχα μία συζήτηση με τον chris σχετικά με τον εκσυγχρονισμό και την modernity (νεοτερικότητα). Ο λόγος ήταν η λανθασμένη χρήση της λέξης εκσυγχρονισμός είτε σαν κάτι αρνητικό από τα πολιτικά άκρα είτε σαν πολιτικό σύνθημα από τον πρώην πρωθυπουργό Κ. Σημίτη.

Ως Moderity γνωρίζω την εποχή που ξεκίνησε με την Γαλλική (και την βιομηχανική) Επανάσταση με την οποία μπήκαν οι βάσεις των κοινωνιών που ζούμε: οι άνθρωποι θεωρούμαστε πολίτες και όχι υπήκοοι, έχουμε δικαιώματα, η εξουσία πηγάζει από εμάς κλπ. Η Modernity επηρέασε όλους τους τομείς των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων άρα και τον σχεδιασμό των πόλεων.

Το Παρίσι την εποχή της πρώτης Αυτοκρατορίας (πρώτο μισό του 19ου αιώνα) ξανασχεδιάστηκε και κατασκευάστηκαν μεγάλοι δρόμοι – λεωφόροι. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι η avenue Champs-Élysées.


Στην φωτογραφία η avenue Champs-Élysées είναι στολισμένη για τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς 2004-2005.

Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα πολλές χώρες “ζήλεψαν” και σχεδίασαν τις πρωτεύουσες τους έχοντας το Παρίσι σαν πρότυπο. Αυτή την περίοδο την γνωρίζω σαν την Modernity στον σχεδιασμό πόλεων.

Παραδείγματα:

Η Μαδρίτη και η λεωφόρος Gran Vía




Οι Βρυξέλλες με την avenue de Tervuren


Και το παρκό de Woluwe που το διασχίζει η avenue de Tervuren.


Μπορεί οι πολέμιοι της Modernity να προτιμάνε την οδό Πεντέλης στο Μαρούσι: :)


Η φωτογραφία είναι από προεκλογική περίοδο, τις υπόλοιπες μέρες το μόνο που αλλάζει είναι ότι οι αφίσες δεν διαφημίζουν πολιτικούς αλλά εκθέσεις, θεάματα, ψησταριές και ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε.

Υ.Γ. δεν είμαι πολεοδόμος ούτε ιστορικός οπότε μπορεί να κάνω και λάθος στον ορισμό.

38 σχόλια:

Astero είπε...

Πάνω που συζητούσα με φίλη και συνεργάτη περί Αθήνας εν συγκρίσει με άλλες Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και σιχτιρίζαμε αμφότερες, είδα και τις φωτο σου και είμαι πλέον έτοιμη να μαζέψω το βιος μου και να μεταναστεύσω πάραυτα!

Ο όρος "σχεδιασμός πόλεων", όταν χρησιμοποιείται για την Αθήνα θα πρέπει απαραιτήτως να ακολουθείται από την εξής φράση:
"Το άλλο με τον Τοτό το ξέρεις?"...

Astero είπε...

Καλημέρα είπα?!

ioannisk είπε...

astero
Είπες :)

Το τραγικό δεν είναι ότι οι δρόμοι στις φωτογραφίες σχεδιάστηκαν πριν από 150 χρόνια, άλλωστε οι παλιές γειτονιές της ΑΘήνας έχουν ρημοτιμία, αλλά ότι στις νέες περιοχές χτίζουμε ότι θέλουμε όπου θέλουμε. Πήγαινε μία βόλτα προς Σταυρό, Γέρακα, Ανθούσα.

Ανώνυμος είπε...

Κ εγώ για τα οικοδομικά δεν έχω ιδέα.
Πάντως με το θέμα της έννοιας της Νεωτερικότητας στις κοινωνικές επιστήμες ξέρω ότι υπάρχει κ η μετανεωτερικότητα, ύστερη νεωτερικότητα, που εκεί μπορείς να εντάξεις ένα σωρό έννοιες.Τέλος πάντων ούτως ή άλλως ο Σημίτης δεν υπάρχει περίπτωση να μην ήξερε τι σημαίνει εκσυχρονισμός, απλά το χρησιμοποίησε ως σλογκαν κ έπιασε.

Σου συστήνω:
Οι αυταπάτες της μετανεωτερικότητας του Ήγκλετον, Τέρυ

ioannisk είπε...

zoi
Με την λέξη μετανεωτερικότητας εννοείς το post-modernity?

Μπορείς να μου δώσεις τον τίτλο του βιβλίου στα Αγγλικά;

Κοινότητα Εκάλης είπε...

υπάρχει μεγαλη κουβεντα για να γινουν ουρανοξιστες ή οχι στην αθηνα. εγω ειμαι υπερ μαζι με κατεδαφιση περιοχων οπως η Πλ.Αττικης.

Αυτο ειναι αλλη ιστορια, οπως ελεγα περιοχες οπως το levent στην κων/πολη εχουν γινει σαν το μανχαταν. εδω; το πολεμαμε με το ελληνικο να γινει παρκο και τωρα με το πρωην ιπποδρομο. Δινως ομως credit σε σουφλια αλλα και στην πετραλια που χτες ειδε παλι δημαρχους για το πεζοδρομο και ποδηλατοδρομο των 35 χλμ.

Οσο για το μαρουσι, δινως καθημερινες μαχες με οδηγους στο πεζοδρομο, τωρα ομως εχω κ ενα οπλο..το αυτκολλητο των πανθηρων!!!


Γιαννη τη κυριακη εχει πορεια διαμαρτυριας των ποδηλατων, δεν ερχεσε μια να τα πουμε απο κοντα; στειλε μαιλ

Κοινότητα Εκάλης είπε...

by the way....οχι οτι η μαδριτη ειναι ωραια ε....χαλια ειναι ως επι το πλειστον σε συγκριση με αλλες πολεις της ισπανιας

ioannisk είπε...

chris
Η ανάπλαση είναι καλή λύση αλλά ουτοπική στην Ελλάδα, εδώ δεν κάναμε αναπλάσεις για τους Ολυμπιακούς και δεν έχω πρόβλημα με ουρανοξίστες.

Τους ποδηλατόδρομους τους ακούω εδώ και Χ χρόνια (όπου Χ > 5) οπότε τους εκλαμβάνω πλέον ως ανέκδοτο τύπου "Μητροπολιτικό πάρκο" (στις 21/3 κλείσαμε 6 χρόνια από την πρώτη ανακοίνωση).

Δε ξέρω αν θα μπορέσω την Κυριακή, έχεις κάποιο Link για την εκδήλωση;

Η Μαδρίτη μου άρεσε πάρα πολύ. Ίσως γιατί την περίμενα λίγο καλύτερη από την Αθήνα και διαψεύτηκα. Καμία σχέση με την Αθήνα είναι μία πολή που μπορείς να την χαρείς σαν πεζός. Επίσης μου άρεσε και η αρχιτεκτονική της. Δεν έχω πάει σε άλλες πόλεις της Ισπανίας για να έχω μέτρο σύγκρισης.

Κοινότητα Εκάλης είπε...

katse na pas barcelona...


mpes sto www.podilates.gr

an 8es r.v. sto marousi k pame parea.

se 8elw k gia kati allo episis..send me mail

Disposition21 είπε...

ioannis είχα διαβάσει ότι κάποιος ηγέτης είχε γκρεμίσει τεράστιο μέρος του Παρισιού και το ξανάχτισε με μεγάλους δρόμους, όπως ανέφερες. Μήπως θυμάσαι ποιός ήταν; Μουσουλμανικό όνομα είχε νομίζω, ίσως να κάνω και λάθος γιατί δεν θυμάμαι καλά.

ioannisk είπε...

chris
Thanks για το link, σου έστειλα email.

disposition21
Γάλλος ηγέτης με μουσουλμανικό όνομα; Τον Jean-Marie Le Pen λες; :)

Δεν μου έρχεται κάποιο μουσουλμανικό όνομα, μήπως θυμάσαι περίοδο;

amelaco είπε...

Νομίζω ότι λέτε για τον βαρώνο Haussmann ο οποίος με τα εύσημα του Napoleon III έκανε το Παρίσι καλοκαιρινό :)
Ουδεμία σχέση με μουσλίμ of course :P

By the way στη σχολή μας έλεγαν ότι πόλεις σαν το Παρίσι(ή την Αθήνα) όπου υπάρχει ένα κέντρο με δρόμους να φεύγουν ακτινωτά είναι ό,τι χειρότερο για το κυκλοφοριακό ενώ οι παράλληλοι δρόμοι τύπου Νέας Υόρκης είναι καλύτεροι από αυτήν την άποψη...

Ανώνυμος είπε...

The Illusions of Postmodernism (1996) terry eagleton.

ναι αυτό είναι, αλλά οι καθηγητές στα πανεπιστήμια προτιμούν να το λένε ύστερη νεωτερικότητα

ioannisk είπε...

disposition21 μάλλον σου απάντησε η amelco :)

amelco
Υποθέτω πως μετράνε και άλλοι παράγοντες, Οι Βρυξέλλες που έχουν χτιτεί "ακτινωτά" δεν έχουν κίνηση, αλλά έχουν ΜΜΜ και η νοοτροπία των κατοίκων είναι να τα χρησιμοποιούν που και που :)
Όταν με το καλό πάω ΝΥ θα το παίζω ειδικός...

Αν είδα καλά στο blog σου μένεις Grenoble?

Ζωή
Ευχαριστώ.
"αλλά οι καθηγητές στα πανεπιστήμια" Τι να σου πω, για εμένα αυτό είναι ο προηγούμενος αιώνας.

Ανώνυμος είπε...

τι εννοείς? ποιο είναι ο προηγούμενος αιώνας?

ioannisk είπε...

Ζωή
2007 είναι ο 21ος αιώνας άρα ο προηγούμενος είναι ο 20ος. Λες να εννοούσα τον 19ο και να είμαι 156 ετών; :)))

Ακούγεται παράξενα αλλά ο 20ος αιώνας είναι ο προηγούμενος, πόσο μάλλον που φοιτήτης υπήρξα εκείνο τον μακρινό αιώνα...

Ανώνυμος είπε...

Α, τώρα κατάλαβα! Δεν είμαι κ πολύ γρήγορη:)

Εγώ ήμουνα φοιτήτρια κ τους δύο αιώνες πάντως:))

ioannisk είπε...

Διαχρονική!

Τι σχέση έχεις με Κουτσουπιά;

Κοινότητα Εκάλης είπε...

η αθηνα χρειαζεται διοδια στο κεντρο κ σιγα σιγα αν αραιωνουν οι πολυκατοικιες. δεν πιστευω να εχει πλεον αξια να μενεις κεντρο. Θα μπορουσε να αρχισει το κρατος, οπως το προτεινε πρις τις εκλογες ο νικητας, να αλλαξει τους ορους δομησης και να αρχισει να γκρεμιζει πολυκατοικιες κ να χτιζει παρκα.

amelaco είπε...

Καλημέρα!
@ioannisk
Έμενα Grenoble, έκανα το λάθος κι επέστρεψα :) Η Αθήνα πλην 2-3 μερών μου φαίνεται ανυπόφορη ως πόλη δυστυχώς...

Αν θέλετε να δείτε "συγκοινωνιακά" & εθνικά σατυρικά βιντεάκια η Εργοτελίνα έχει βάλει εδώ. Παρότι αναφέρονται σε Ιταλούς & Βούλγαρους οι ομοιότητες με μας είναι φανερές :P

Disposition21 είπε...

Βαρώνος Haussmann λοιπόν, δεν το θυμόμουν. "Creative destruction" έκανε λέει, ενδιαφέρον. Πόσες ελληνικές πόλεις χρειάζονται creative destruction;...μην το πείτε όμως στον Πολύδωρα, θα μας περάσει για αναρχικούς.

Κοινότητα Εκάλης είπε...

disposition...einai oros k sto management..opws k to creative chaos

ioannisk είπε...

chris
Ανάλογα που είναι η δουλειά σου, η κοινωνική ζωή κλπ. Άλλωστε και στο κέντρο έχει ωραίες περιοχές.

amelaco
Συμφωνώ μαζί σου για το ανυπόφορη, ειδικά σε ότι αφορά τον σεβασμό στους πεζούς.

Δεν έχω πάει Grenoble πρέπει να είναι ωραία άλλωστε οι Άλπεις είναι δίπλα.

disposition21
Μάλλον όλες :) Καταλαβαίνει Αγγλικά ο πολύδωρας; Μπράβο!

chris
Και στα οικονομικα The creative destruction of capitalism.

Ανώνυμος είπε...

Kalimera,

Anebasa ena post k se exei k esena mesa. Einai apo tis sunithismenes mou saxlamares k elpizo na sou aresei k na min pareksigitheis:)
Z

Κοινότητα Εκάλης είπε...

αν λεμε για το κεντρο της αθηνας, αυτοι που δεν φαινεται οπτκα ειναι η μολυνση και οτι στοιχιζει 11 μηνεσ απο την ζωη οσων μενουν στο κεντρο της αθηνας.

Anarchist είπε...

Αθήνα και πολεοδομία => Ανήκεστος Βλάβη

έχω πάψει να ελπίζω πλέον

Γενικότερα ο σχεδιασμός είναι μια άγνωστη λέξη στην Ελλάδα.

Εδώ ένα πανεπιστημιακό campus της προκοπής δεν μπορούμε να χτίσουμε για πόλεις θα συζητάμε. . .

IdentityCafe είπε...

Καλα, ελα μια βολτα να δεις την καζα Μαλαπαρτε και τα λεμε!
:) LOL

ioannisk είπε...

Ζωή
Θα διαβάσω το κέιμενο σου αύριο και θα σχολιάσω μιας και σίγουρα θα παρεξηγηθώ :)

ioannisk είπε...

chris
Το Μαρούσι (ειδκά στην ΗΒΗ) είναι πιο μολυσμένο από πολλές περιοχές της Αθήνας.

anarchist
Φοβάμαι πως θα συμφωνήσω, πάντως το campus του Ρεθύμνου είναι πολύ καλό.

IdentityCafe
Δεν κατάλαβα τι εννοούσες μέχρι που είδα το post σου :)

ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ είπε...

Ο Haussmann γκρέμισε τις παράγκες και τις σκοτεινές συνοικίες του Παρισιού. Ο κύριος λόγος ήταν για να προστατευτούν οι αστοί της πόλης από επιδημίες που κατά καιρούς εξαπλώνονταν στη πόλη. Επίσης ένας άλλος λόγος ο οποίος καταγράφεται και σε οδηγούς της πόλης, ήταν ο έλεγχος και η ανακάλυψη των μποέμ του Παρισιού που κατά κύριο λόγο ήταν οι εστίες αντίστασης απέναντι στα Ναπολεόντια καθεστώτα (για να μη ξεχνάμε και τη Κομμούνα του Παρισιού που ξεκίνησε απο τις παράγκες).

Η αλήθεια είναι ότι με το γκρέμισμα της παλιάς πόλης και τον επανασχεδιασμό της, δημιουργήθηκε ένας αστικός ιστός που ακόμη συγκινεί τεχνοκράτες, πολιτικούς και απλούς πολίτες.

Πρέπει όμως κάποτε να εντάξουμε σε αυτόν τον περίφημο σχεδιασμό πόλης και την απαραίτητη περιβαλλοντική διάσταση. Άλλωστε η ΕΕ έχει εκδόσει συγκεκριμένες πράσινες βίβλους για τον αστικό σχεδιασμό και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Το θέμα της νεωτερικότητας είναι πολύ μεγάλο και λίγη σχέση έχει στην πραγματικότητα με τον εκσυγχρονισμό (είτε του Σημίτη είτε οποιουδήποτε άλλου).

ioannisk είπε...

michalakis
Μιας και αναφέρθηκες στην Κομμούνα του Παρισιού, το άρθρο της wikipedia που μας έδωσε η amelaco λέει πως χάρη στις λεωφόρους του η Γαλλική κυβέρνηση μπόρεσε να μεταφέρει γρήγορα στρατό στην πόλη και να κερδίσει τις μάχες. Το ίδιο άρθρο λέει πως ήταν και ένας από τους σκοπούς του.

"Άλλωστε η ΕΕ έχει εκδόσει συγκεκριμένες πράσινες βίβλους για τον αστικό σχεδιασμό και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις."
Και πήραμε τις πράσινες βίβλους και τις κάναμε πράσινα άλογα :)

ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ είπε...

Σωστά. Άλλωστε είμαστε ειδικοί στα πράσινα άλογα.

ioannisk είπε...

:)

heinz είπε...

Ναι, κάνεις λάθος.

Για να εμβαθύνειςτην έννοια του Modernity στον σχεδιασμό πόλεων, σου συνιστώ το "κλασικό":

The image of the city

Άλλες προσεγγίσεις, το επίσης κλασικό "The City" του Max Weber και το (καλό αλλά ανυπόφορα γραμμένο) "The culture of cities" του Lewis Mumford.

Ρώτα τώρα κατά τη συνήθειά σου: "και σ' αυτό είσαι ειδικός;". Απαντώ "σχεδόν".

Αλλά, πέρα από την αντιπάθειά σου, αν πράγματι σ' ενδιαφέρει το θέμα, διάβασέ τα με τη σειρά που τα έγραψα.

ioannisk είπε...

heinz
Ευχαριστώ για τα βιβλία.

Νομίζω πως και το έγραψα και το τόνισα πως δεν είμαι ειδικός στο θέμα.

heinz είπε...

Ούτε κι εγώ είμαι.

Εξ ανάγκης μελέτησα εντατικά σε κάποια φάση, αλλά μόνο στο θεωρητικό.

Ωστόσο, νομίζω ότι μας διαφεύγει κάτι σημαντικό: οι πόλεις (στην Ευρώπη), είναι κάτι διαφορετικό από τις Αμερικανικές. Όσα δημοσιεύονται (βιβλία papers κλπ.) για "καλό σχεδιασμό πόλεων", αφορούν την εκ του μηδενός πολεοδόμηση - κι άρα είναι συνήθως θεωρητικά.

Αλλά η πόλη, είναι ένας ζωντανός διακριτός οργανισμός (πρβλ. Juval Portugali) κι άρα είναι περίπλοκή, χαοτική και αυτόνομη. Όπως λέει ο Breaudel (νομίζω) "every city is, and wants to be, a world apart".

Άρα, ο εξορθολογισμός πρέπει να ξεκινήσει όχι από "την πόλη" αλλά ad hoc, από "αυτήν την πόλη".

ioannisk είπε...

heinz
Πραφανώς είναι "διαφορετικές" οι Ευρωπαϊκές πόλεις με τις Αμερικάνικες. Οι δεύτερες χτίστηκαν πρόσφατα οπότε μπορούσαν να σχεδιάστουν.

Είναι όμως τραγικό που τις νέες περιοχές στην Ελλάδα δεν τις σχεδιάζουμε και ακόμα χτίζει ο καθένας ότι θέλει όπου θέλει. Ελευθερία έκφρασης θα μου πεις... (Πλάκα κάνω :))

heinz είπε...

Από την άλλη όμως, υπάρχουν και κάποιες σταθερές και στις αμερικανικές και τις άλλες πόλεις: τα CBD (Central Bussiness Districts).

Υπάρχουν δηλαδή κάποια κριτήρια (προσβασιμότητα, επικοινωνιακές διευκολύνσεις - δίκτυα) αλλά πολεοδομικά δεν μοιάζουν. Εξάλλου οι Αμερικανοί έχουν και σχετικά πρόσφατα παραδείγματα νεκρών πόλεων, ενώ οι Ευρωπαίοι ελάχιστα (και κυρίως στην αρχαιότητα, μεσαίωνα).

Μη γελιόμαστε. Η Αθήνα είναι προϊόν του 1922 και της περιόδου 1946-1970... Δηλαδή της κοινωνίας αυτής της περιόδου.

Όσοι ζείτε Αθήνα δεν το καταλαβαίνετε ίσως, αλλά εγώ που έζησα μέχρι το 18 μου εκεί κι έκτοτε την επισκέπτομαι όταν δεν μπορώ να το αποφύγω, βλέπω ότι η Αθήνα αλλάζει. Προς το καλύτερο. Και θεαματικά.

Τώρα, δεν την χωνεύω, οπότε γιατί να πω καλό λόγο; Αλλά, ακούστε κι έναν εξωτερικό παρατηρητή: πάει καλά. Αλλά, για να αντιστραφούν τα αποτελέσματα ενός αιώνα σχεδόν, θέλει κανά δυο αιώνες...

Άσε που τρώτε τα λεφτά κι ημών των επαρχιωτών. Αν ζήσεις επαρχία και Αθήνα, και κόβει το μάτι σου, βλέπεις κάτι απίστευτο: Άλλη Ελλάδα είναι η Αθήνα, κι άλλη η επαρχία.
Και δεν αφορά το country-urban way of life. Αφορά τις υπηρεσίες και τα δικαιώματα των πολιτών.