Φτάσαμε στο Όσλο σχετικά αργά, αφήσαμε τα πράγματα μας στο ξενοδοχείο και βγήκαμε να δούμε λίγο την πόλη το βράδυ και να πιούμε 1-2 ποτά. Το ξενοδοχείο ήταν στο κέντρο και κοντά σε μία περιοχή η οποία ήταν αποκλεισμένη για τα αυτοκίνητα και στους πεζοδρόμους υπήρχαν αρκετά μπαράκια. Είχε ζέστη και οι περισσότεροι καθόντουσαν έξω, μετά από λίγο περπάτημα μπήκαμε σε ένα bar και πήραμε από μία μπύρα. Τιμή τεμαχίου 10 ευρώ… ουγκ χειρότερα και από Ελλάδα! Μετά από λίγο άρχισε να μας μιλάει ένας Νορβηγός και μας είπε να μην ανησυχούμε για τις τιμές γιατί το μαγαζί που καθίσαμε ήταν από τα ακριβά της πόλης (τελικά ίσως να είμαι ψώνιο από την φύση μου και ο οργανισμός μου να με οδηγεί σε αυτά τα μαγαζιά) και μας έδειξε στον χάρτη που να πάμε την επομένη.
Την επομένη το βράδυ αποφασίσαμε να πάμε στην περιοχή που μας είπε ο Νορβηγός, στον πορεία όμως είδαμε ένα μπαράκι σε κάποιο κτίριο πανεπιστημίου όπου είχε live μουσική. Μπήκαμε από περιέργεια και έπαιζε ένα φοιτητικό συγκρότημα ψυχεδελικά sixties, μιας και οι δύο είμαστε fan των sixties η απόφαση πάρθηκε ομόφωνα: «Αράζουμε εδώ». Προφανώς περάσαμε απαρατήρητοι μιας και οι τριαντάρηδες μελαψοί μεσογειακοί είναι πολύ συνηθισμένοι στα φοιτητικά πάρτι της Νορβηγίας... Η μπύρα έκανε 6 με 7 ευρώ. Σε κάποια φάση (κατά τις 12 παρά) βγαίνω έξω να καπνίσω (στην Νορβηγία απαγορεύεται το κάπνισμα σε όλους τους κλειστούς χώρους) και με ακολούθησε για παρέα ο φίλος μου μαζί με το ποτηράκι μπύρας. Με το που βγαίνει τρέχει ο μπάρμαν (μαλλιάς και φοιτητής) και του λέει πως δεν μπορεί να βγει έξω με την μπύρα. Pardon? Τον ρωτάμε και μας απαντάει πως στην Νορβηγία απαγορεύεται η κατανάλωση αλκοόλ σε ανοικτούς δημόσιους χώρους μετά τις 23:30. Οκ ήμασταν σε φοιτητική συναυλία που έπαιζαν ψυχεδελικά sixties και ο μαλλιάς μπάρμαν μας λέει ότι δεν μπορούμε να βγούμε έξω για 5 λεπτά με το ποτήρι μας. Συμμορφωθήκαμε.
Την δεύτερη μέρα είπαμε να γίνουμε λέτσο-τουρίστες και να αγοράσουμε αλκοόλ από κάποια κάβα πριν βγούμε. Λέμε ας περπατήσουμε στην πόλη τυχαία και όλο και κάποια κάβα θα πετύχουμε. Μετά από κανά μισάωρο πεζοπορίας-αναζήτησης ρωτάμε ένα ντόπιο που μπορούμε να αγοράσουμε αλκοολούχα ποτά στην γειτονιά, «για δώστε μου τον χάρτη σας» μας απαντάει.
«που είναι το ποιο κοντινό μέρος με αλκοόλ ε;»,
«που είναι το ποιο κοντινό μέρος με αλκοόλ ε;»,
«Α εδώ είναι» και σημειώνει ένα μέρος στον χάρτη 10 τετράγωνα μακριά. Φτάνουμε στο σημείο που είχε σημειώσει στον χάρτη και αρχίσαμε να ψάχνουμε για κάποια κάβα, ψιλικατζίδικο, super market ή σχετικό. Στο μέρος που βρισκόμασταν υπήρχε μία «τράπεζα» και μερικά μαγαζιά που πουλούσαν άσχετα πράγματα (ρούχα κλπ). Κοιτάξαμε πολλές φορές τον χάρτη για να βεβαιωθούμε πως δεν κάναμε λάθος, σε σημείο όπου με είχε πιάσει μένος εναντίων μου «ούτε χάρτη δεν μπορώ να διαβάσω ο άχρηστος;;;» κλπ, και καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως έκανε λάθος ο Νορβηγός. Κοιτάμε ξανά την «τράπεζα» και βλέπουμε μία πινακίδα που έλεγε «Vinmonopolet»* δηλαδή μονοπώλιο κρασιού! Μπαίνουμε στο μαγαζί και ήταν σαν τράπεζα. Ένας πάγκος με ταμεία, οι ταμίες ντυμένοι με πουκάμισο και γραβάτα και πίσω τους ράφια με τα μπουκάλια αλκοόλ. Όταν έφτασε η σειρά μας (δεν θυμάμαι αν είχαμε αριθμό προτεραιότητας ή αν περιμέναμε στην ουρά), ο ταμίας μας δίνει τον τιμοκατάλογο με τα ποτά της «τράπεζας». Εκεί μάθαμε τα εξής: Η πώληση αλκοόλ στην Νορβηγία γίνεται μόνο από την εταιρία η οποία έχει και το μονοπώλιο την περίφημη «Vinmonopolet», τα super market μπορούν να πουλάνε μόνο μπύρες, τα μικρά μαγαζιά (mini markets κλπ) τίποτα και γενικά το αλκοόλ φορολογείται πολύ. Πήραμε ένα μπουκάλι vodka και φύγαμε.
Την τρίτη μέρα περάσαμε έξω από ένα super market και αποφασίσαμε να αγοράσουμε μπύρες (ούτε Άγγλοι τουρίστες να ήμασταν). Αφού διαλέξαμε, ευλαβικά, το νέκταρ πήγαμε στο ταμείο. Με το που αποθέσαμε τις μπύρες τις παίρνει ο ταμίας και τις κρύβει. «τι κάνετε;» ρωτάμε και απαντάει «α είναι 17:45 και μπορούμε να πουλάμε μπύρες μόνο μέχρι τις 17:30», άσε φίλε μου 3 μέρες στην Νορβηγία το έμαθα το παραμύθι…
Μία παρόμοια ιστορία που την βρήκα αναζητώντας τα Vinmonopolet: The Price of Alcohol in Norway
Υ.Γ. Μία γκαρσόνα μου είπε πως σε πολλά χωριά δεν πουλάνε τις Κυριακές καθόλου αλκοόλ.
Υ.Γ. 2 Άσχετο αλλά το πακέτο τσιγάρα έκανε το 2004 7.5 ευρώ και ο καπνός 18…
* Το επίσημο site είναι Vinmonopolet
Πέμπτη, Αυγούστου 31, 2006
Δευτέρα, Αυγούστου 28, 2006
Πακέτο
Τελικά το Πακέτο δεν είναι ότι γύρισα στο γραφείο (δουλειά χαρά ευτυχία δεν λένε;…) μετά από 3 εβδομάδες, πάντως με παραδέχομαι θυμόμουνα το password μου και μπήκα στο δίκτυο με την πρώτη! Το Πακέτο δεν είναι ότι κολλούσε το PC χωρίς κανένα λόγο ούτε ότι δεν έπαιζε ο Opera. Το Πακέτο δεν είναι ότι με την τσίμπλα στο μάτι έπρεπε να λύσω προβλήματα από εφαρμογές που "κληρονόμησα".
Το Πακέτο είναι ότι χάλασε το PC σπίτι μου!
- Δεν μπορώ να σερφάρω.
- Δεν μπορώ να ακούσω μουσική (πόσο βαριέμαι να βάζω CD στο Hi-Fi…).
- Δεν μπορώ να παίξω παιχνίδια (παιδάκι είμαι και εγώ) να περάσει ο χρόνος.
- Δεν μπορώ να μάθω τι γίνεται στο κόσμο, χθες έκατσα να δω τις ”ειδήσεις” των 8 στην TV και μου έκαναν μήνυση τα ελάχιστα εγκεφαλικά κύτταρα που μου έχουν απομείνει.
- Κλπ.
- Κλπ.
Υπομονή μέχρι και αύριο, σήμερα θα γίνω νοικοκυρά: θα μαγειρέψω, θα πλύνω τα ρούχα (σίδερο δεν με κόβω να βάζω) και θα καθαρίσω το σπίτι. Να και κάτι θετικό :)
Το Πακέτο είναι ότι χάλασε το PC σπίτι μου!
- Δεν μπορώ να σερφάρω.
- Δεν μπορώ να ακούσω μουσική (πόσο βαριέμαι να βάζω CD στο Hi-Fi…).
- Δεν μπορώ να παίξω παιχνίδια (παιδάκι είμαι και εγώ) να περάσει ο χρόνος.
- Δεν μπορώ να μάθω τι γίνεται στο κόσμο, χθες έκατσα να δω τις ”ειδήσεις” των 8 στην TV και μου έκαναν μήνυση τα ελάχιστα εγκεφαλικά κύτταρα που μου έχουν απομείνει.
- Κλπ.
- Κλπ.
Υπομονή μέχρι και αύριο, σήμερα θα γίνω νοικοκυρά: θα μαγειρέψω, θα πλύνω τα ρούχα (σίδερο δεν με κόβω να βάζω) και θα καθαρίσω το σπίτι. Να και κάτι θετικό :)
Το Ανέκδοτο
Το πιο σύγχρονο Εθνικό Πάρκο της Ελλάδας
Μακάρι, αλλά αν κρίνω από το πόσο συχνά ενημερώνουν το site και πόσα σπίτια χτίζονται στο πάρκο μάλλον είναι ένα από τα κλασσικά ανέκδοτα.
Υ.Γ. O όρος "Το πιο σύγχρονο Εθνικό Πάρκο" με ξεπερνάει...
Μακάρι, αλλά αν κρίνω από το πόσο συχνά ενημερώνουν το site και πόσα σπίτια χτίζονται στο πάρκο μάλλον είναι ένα από τα κλασσικά ανέκδοτα.
Υ.Γ. O όρος "Το πιο σύγχρονο Εθνικό Πάρκο" με ξεπερνάει...
Παρασκευή, Αυγούστου 18, 2006
Πότισμα Νησίδας...
Ένα από τα "Ολυμπιακά έργα" του δήμου μου...
Οκ ποτίζεται και η άσφαλτος σε πολύ καλό σημείο, στροφή και γλυστερός δρόμος...
Κυριακή, Αυγούστου 13, 2006
Πλαστικές σακούλες
Μιας και ήρθαν οι διακοπές (υποχρεωτικές Αυγουστιάτικα $^*%$^%$) είδα ξανά ένα από τα αγαπημένα μου υπερθεάματα: Άπειρες πλαστικές σακούλες στην παραλία, ειδικά σε αυτές που είναι βιότοποι! Εξαίσιο θέαμα!
Πρέπει να παραδεχτώ πως είμαι ξεροκέφαλος και μαζοχιστής. Ακόμα να βαρεθώ τις εκφράσεις απορίας ή την αντίδραση του περιπτερά (λες και είδε εξωγήινο)* κάθε φορά που του λέω «Δεν θέλω σακούλα». Δεν νομίζω πως είναι πολύ μπελάς να κουβαλάω στα χέρια μου ένα πακέτο καπνό, μία εφημερίδα και ένα νερό, αν αγοράσω περισσότερα πράγματα έχω σχεδόν πάντα μαζί μου την τσάντα του Sport-Billy η οποία ας είναι καλά χωράει πολλά πράγματα.
Κοιτάω γύρω, στους δρόμους αλλά ειδικά στις παραλίες και βλέπω παρατημένες σακούλες και μου γεννιέται η απορία: αυτοί που τις πετάνε δεν ενοχλούνται όταν πάνε σε ένα μέρος και είναι (ήδη) γεμάτο από πλαστικά που η φύση αδυνατεί να απορροφήσει, ή τους αρέσει να ακουμπάνε τα πράγματα τους σε βρώμικες σακούλες;
Όταν έφτασε η πλαστική σακούλα στην χώρα μας είχε αποκαλεστεί μία μεγάλη εφεύρεση, μία καινοτομία που έρχεται από την δύση, ένα βοήθημα που θα κάνει την ζωή μας (και την κάνει βραχυπρόθεσμα) ποιο εύκολη, μήπως ήρθε η ώρα να απαλλαγούμε από αυτή την κακιά συνήθεια; Σε μερικές χώρες τις έχουν απαγορεύσει (Ιρλανδία) σε άλλες τις φορολογούνε (Σκανδιναβία) μήπως ήρθε η ώρα να ακολουθήσουμε το παράδειγμα τους;
Δυστυχώς χρησιμοποιώ και εγώ (δάσκαλε που δίδασκες…) αυτά τα εργαλεία του Διαβόλου, όταν αγοράζω πολλά πράγματα στο super market ή για να πετάξω τα σκουπίδια μου, δεν έχω καταφέρει να απαλαγώ από αυτή την μάστιγα.
* Δοκιμάστε το έτσι για χαβαλέ.
Πρέπει να παραδεχτώ πως είμαι ξεροκέφαλος και μαζοχιστής. Ακόμα να βαρεθώ τις εκφράσεις απορίας ή την αντίδραση του περιπτερά (λες και είδε εξωγήινο)* κάθε φορά που του λέω «Δεν θέλω σακούλα». Δεν νομίζω πως είναι πολύ μπελάς να κουβαλάω στα χέρια μου ένα πακέτο καπνό, μία εφημερίδα και ένα νερό, αν αγοράσω περισσότερα πράγματα έχω σχεδόν πάντα μαζί μου την τσάντα του Sport-Billy η οποία ας είναι καλά χωράει πολλά πράγματα.
Κοιτάω γύρω, στους δρόμους αλλά ειδικά στις παραλίες και βλέπω παρατημένες σακούλες και μου γεννιέται η απορία: αυτοί που τις πετάνε δεν ενοχλούνται όταν πάνε σε ένα μέρος και είναι (ήδη) γεμάτο από πλαστικά που η φύση αδυνατεί να απορροφήσει, ή τους αρέσει να ακουμπάνε τα πράγματα τους σε βρώμικες σακούλες;
Όταν έφτασε η πλαστική σακούλα στην χώρα μας είχε αποκαλεστεί μία μεγάλη εφεύρεση, μία καινοτομία που έρχεται από την δύση, ένα βοήθημα που θα κάνει την ζωή μας (και την κάνει βραχυπρόθεσμα) ποιο εύκολη, μήπως ήρθε η ώρα να απαλλαγούμε από αυτή την κακιά συνήθεια; Σε μερικές χώρες τις έχουν απαγορεύσει (Ιρλανδία) σε άλλες τις φορολογούνε (Σκανδιναβία) μήπως ήρθε η ώρα να ακολουθήσουμε το παράδειγμα τους;
Δυστυχώς χρησιμοποιώ και εγώ (δάσκαλε που δίδασκες…) αυτά τα εργαλεία του Διαβόλου, όταν αγοράζω πολλά πράγματα στο super market ή για να πετάξω τα σκουπίδια μου, δεν έχω καταφέρει να απαλαγώ από αυτή την μάστιγα.
* Δοκιμάστε το έτσι για χαβαλέ.
Τρίτη, Αυγούστου 08, 2006
Εγκλήματα πολέμου
Με τα τελευταία γεγονότα στην Μέση Ανατολή εμφανίστηκαν πάλι οι γνωστοί άγνωστοι εισαγγελείς-δικαστές-και-κατήγοροι ο οποίοι από την TV, από τα blogs ή από τα (Lounge) καφέ δικάζουν και καταδικάζουν. Δεδομένου ότι δεν είμαι νομικός ζήτησα από ένα φίλο να μου πει τι ορίζεται από το Διεθνές Δίκαιο ως «Έγκλημα Πολέμου».
Εγκλήματα πολέμου είναι αυτά που ορίζονται ως τέτοια από τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις. Έτσι, έχει δημιουργηθεί ένα πλέγμα διεθνών νομοθετικών κειμένων που αλληλοσυμπληρώνται και διασταυρώνονται, δεσμεύοντας κάθε φορά (όπως κάθε διεθνής σύμβαση) τα κράτη που έχουν υπογράψει και επικυρώσει τη σύμβαση.
Τα σημαντικοτέρα διεθνή κείμενα που αναφέρονται στα εγκλήματα πολέμου είναι τα εξής:
1) Οι 4 Συμβάσεις τις Γενεύης του 1949 σχετικά με την προστασία των τραυματιών και ασθενών του στρατού Ξηράς, των τραυματιών, ασθενών και ναυαγών του πολεμικού ναυτικού, των αιχμαλώτων πολέμου και του αμάχου πληθυσμού. Τα άρθρα 50, 51, 130 και 147 των τεσσάρων αυτών συμβάσεων αντίστοιχα ορίζουν ως ποινικά αδικήματα κάποιες ενέργειες σε βάρος των προσώπων που προστατεύουν και συνιστούν «σοβαρές παραβιάσεις» των Συνθηκών, όπως η ανθρωποκτονία από πρόθεση, οι βασανισμοί, η παράνομη κράτηση, η καταστροφή αγαθών που δεν δικαιολογείται από στρατιωτική αναγκαιότητα και εκτελείται σε μεγάλη κλίμακα και κατά τρόπο παράνομο και αυθαίρετο. Σύμφωνα με τα άρθρα 49, 50, 129 και 146 των τεσσάρων Συμβάσεων, τα συμβαλλόμενα κράτη δεσμεύονται να λάβουν όλα τα απαραίτητα νομοθετικά μέτρα για να καθορίσουν τις ποινικές κυρώσεις που θα επιβάλλονται στα πρόσωπα που διέπραξαν ή έδωσαν σε τρίτους την εντολή να διαπράξουν τα αδικήματα που περιγράφονται. Επίσης, τα συμβαλλόμενα κράτη υποχρεούνται να αναζητήσουν τα πρόσωπα που διέπραξαν τα αδικήματα αυτά και να τα οδηγήσουν ενώπιον των δικαστηρίων τους, ανεξαρτήτως εθνικότητας, ή, αν προτιμούν, να τα παραδώσουν σε κάποιο άλλο συμβαλόμενο κράτος προκειμένου να δικαστούν εκεί.
2) Η Σϋμβαση της Χάγης του 1954 για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών σε καιρό πολέμου. Το άρθρο 28 της Σύμβασης ορίζει ότι τα συμβαλλόμενα κράτη δεσμεύονται να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να τιμωρηθούν ποινικά ή πειθαρχικά, ανεξαρτήτως εθνικότητας, τα πρόσωπα που διέπραξαν ή έδωσαν εντολή σε τρίτους να διαπράξουν παραβιάσεις της Σύμβασης.
3) Το 1ο Συμπληρωματικό Πρωτόκολο των Συμβάσεων της Γενεύης του 1977. Το άρθρο 85 του Πρωτόκολου επαναλαμβάνει την τιμωρία των εγκλημάτων που προβλέπονται από τις Συμβάσεις της Γενεύης αλλά προβλέπει και μερικά νέα εγκλήματα (άρθρο 85 παρ.3), όπως η υποβολή άμαχου πληθυσμού ή αμάχων σε στρατιωτική επίθεση, η πραγματοποίηση επίθεσης χωρίς διάκριση η οποία πλήττει τον άμαχο πληθυσμό ή μη στρατιωτικά πράγματα, γνωρίζοντας ότι η επίθεση αυτή θα προκαλέσει απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, τραύματα στους άμαχους ή καταστροφές σε μη στρατιωτικά πράγματα, απώλειες οι οποίες είναι υπερβολικές («excessive») κατά την έννοια του άθρου 57 παρ. 2 α iii. Τα συμβαλλόμενα μέρη στο Πρωτόκολο οφείλουν να τιμωρούν τα εγκλήματα που προβλέπονται.
4) Το Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου του 1998 το οποίο προβλέπει τη σύσταση διεθνούς δικαστηρίου προκειμένου να δικάζονται τα φυσικά πρόσωπα (και όχι τα κράτη) που διαπράττουν εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, γενοκτονία ή το έγκλημα της επίθεσης («aggression»). Το Καταστατικό είναι και αυτό διεθνής σύμβαση και κυρώθηκε από την Ελλάδα με το ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α’ 75). Το άρθρο 8 του Καταστατικού αποτελεί μια εξαντλητική και λεπτομερή απαρίθμηση των εγκλημάτων πολέμου που τιμωρούνται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Βλ. επίσης άρθρα 12 και 17 σχετικά με τις προϋποθέσεις άσκησης δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου (όταν το Κράτος στο έδαφος του οποίου η συγκεκριμένη πράξη έλαβε χώρα ή του οποίου ο κατηγορούμενος είναι υπήκοος χώρας που έχει υπογράψει το Καταστατικό) και παραδεκτού των υποθέσεων (η υπόθεση είναι απαράδεκτη όταν ερευνάται ή έχει ασκηθεί δίωξη ή έχει ερευνηθεί και δεν έχει ασκηθεί δίωξη από ένα Κράτος, εκτός αν το κράτος είναι απρόθυμο ή αδυνατεί να ενεργήσει τα δέοντα).
Πέρα από τις διεθνείς συμβάσεις, από τις οποίες δεσμεύονται μόνο τα κράτη που τις έχουν υπογράψει, υπάρχουν και ορισμένοι κανόνες εθιμικού δικαίου που απαγορεύουν συμπεριφορές στον πόλεμο (πχ. βασανιστήρια) οι οποίοι δεσμεύουν όλα τα κράτη (ή τουλάχιστον όλα όσα δεν έχουν ρητά εναντιωθεί στο έθιμο).
Ο ορισμός λοιπόν του εγκλήματος πολέμου είναι εύκολο να βρεθεί. Το θέμα είναι τι γίνεται από κει και πέρα: Για παράδειγμα, ο χαρακτηρισμός μιας συγκεκριμένης πράξης ως εγκλήματος πολέμου δεν είναι κάτι το αυτονόητο. Είναι προφανές ότι πολύ σπάνια θα συμφωνήσει αυτός που η διεθνής κοινότητα ή μέρος αυτής κατηγορεί ως εγκληματία πολέμου ότι πράγματι διέπραξε τέτοια εγκλήματα. Εξίσου σπάνιο είναι να βρεθεί κάποιο δικαστήριο να δικάσει κάποιους για εγκλήματα πολέμου, ειδικά τους νικητές ή τους ισχυρούς (θυμίζω ότι στη Νυρεμβέργη δικάστικαν και καταδικάστικαν, και πολύ σωστά, οι ναζί εγκληματίες πολέμου, αλλά κανείς δεν δικάστικε για τη ρίψη των ατομικών βομβών στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι). Από κει και πέρα, παρά τις δεσμεύσεις τους στις ανωτέρω συμβάσεις, η τιμωρία των εγκλημάτων πολέμου από τα κράτη εξαρτάται από συγκυρίες και πολιτική βούληση, τα οποία επηρεάζουν και άλλους τομείς του διεθνούς δικαίου. Για παράδειγμα, για την πρώην Γιουγκοσλαβία και τη Ρουάντα συγκροτήθηκαν άμεσα Διεθνή Ποινικά Δικαστήρια ad hoc με αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τουτέστιν με την σύμφωνη γνώμη, ή καλύτερα την μη εναντίωση, των πέντε μονίμων μελών. Και αν βέβαια τα κράτη δεν σέβονται την υποχρέωσή τους να τιμωρούν τους εγκληματίες πολέμου μέσω των κατάλληλων ποινικών νόμων και διαδικασιών, τότε η συμπεριφορά τους αυτή συνιστά «απλώς» παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου για την οποία είναι δύσκολο να υπάρξουν κυρώσεις... Όσο για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, ο χρόνος θα δείξει... Αν ο Λίβανος έχει υπογράψει το Καταστατικό, θα μπορούσε ο Εισαγγελέας να ασκήσει δίωξη κατά αυτών που διέταξαν τον βομβαρδισμό μη στρατιωτικών στόχων στη Βηρυττό και την Κάνα. Πέραν όμως του ερωτήματος αν ο Εισαγγελέας έχει το θάρρος να το πράξει, υπάρχει και το άρθρο 16 του Καταστατικού, που λέει ότι «Έρευνα ή δίωξη δεν μπορεί να αρχίσει ή να προχωρήσει σύμφωνα με το παρόν Καταστατικό για χρονικό διάστημα 12 μηνών αφού το Συμβούλιο Ασφαλείας με απόφαση, υιοθετηθείσα κατά το Κεφάλαιο VII του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, υποβάλει σχετικό αίτημα στο Δικαστήριο. Το αίτημα αυτό μπορεί να ανανεωθεί από το Συμβούλιο υπό τους αυτούς όρους».
Σημειώνω πως η Hezbollah, μιας και δεν είναι κράτος αλλά ...* οργάνωση δεν έχει υπογράψει καμία συνθήκη.
* Βάζετε ότι θέλετε σαν επίθετο.
Εγκλήματα πολέμου είναι αυτά που ορίζονται ως τέτοια από τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις. Έτσι, έχει δημιουργηθεί ένα πλέγμα διεθνών νομοθετικών κειμένων που αλληλοσυμπληρώνται και διασταυρώνονται, δεσμεύοντας κάθε φορά (όπως κάθε διεθνής σύμβαση) τα κράτη που έχουν υπογράψει και επικυρώσει τη σύμβαση.
Τα σημαντικοτέρα διεθνή κείμενα που αναφέρονται στα εγκλήματα πολέμου είναι τα εξής:
1) Οι 4 Συμβάσεις τις Γενεύης του 1949 σχετικά με την προστασία των τραυματιών και ασθενών του στρατού Ξηράς, των τραυματιών, ασθενών και ναυαγών του πολεμικού ναυτικού, των αιχμαλώτων πολέμου και του αμάχου πληθυσμού. Τα άρθρα 50, 51, 130 και 147 των τεσσάρων αυτών συμβάσεων αντίστοιχα ορίζουν ως ποινικά αδικήματα κάποιες ενέργειες σε βάρος των προσώπων που προστατεύουν και συνιστούν «σοβαρές παραβιάσεις» των Συνθηκών, όπως η ανθρωποκτονία από πρόθεση, οι βασανισμοί, η παράνομη κράτηση, η καταστροφή αγαθών που δεν δικαιολογείται από στρατιωτική αναγκαιότητα και εκτελείται σε μεγάλη κλίμακα και κατά τρόπο παράνομο και αυθαίρετο. Σύμφωνα με τα άρθρα 49, 50, 129 και 146 των τεσσάρων Συμβάσεων, τα συμβαλλόμενα κράτη δεσμεύονται να λάβουν όλα τα απαραίτητα νομοθετικά μέτρα για να καθορίσουν τις ποινικές κυρώσεις που θα επιβάλλονται στα πρόσωπα που διέπραξαν ή έδωσαν σε τρίτους την εντολή να διαπράξουν τα αδικήματα που περιγράφονται. Επίσης, τα συμβαλλόμενα κράτη υποχρεούνται να αναζητήσουν τα πρόσωπα που διέπραξαν τα αδικήματα αυτά και να τα οδηγήσουν ενώπιον των δικαστηρίων τους, ανεξαρτήτως εθνικότητας, ή, αν προτιμούν, να τα παραδώσουν σε κάποιο άλλο συμβαλόμενο κράτος προκειμένου να δικαστούν εκεί.
2) Η Σϋμβαση της Χάγης του 1954 για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών σε καιρό πολέμου. Το άρθρο 28 της Σύμβασης ορίζει ότι τα συμβαλλόμενα κράτη δεσμεύονται να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να τιμωρηθούν ποινικά ή πειθαρχικά, ανεξαρτήτως εθνικότητας, τα πρόσωπα που διέπραξαν ή έδωσαν εντολή σε τρίτους να διαπράξουν παραβιάσεις της Σύμβασης.
3) Το 1ο Συμπληρωματικό Πρωτόκολο των Συμβάσεων της Γενεύης του 1977. Το άρθρο 85 του Πρωτόκολου επαναλαμβάνει την τιμωρία των εγκλημάτων που προβλέπονται από τις Συμβάσεις της Γενεύης αλλά προβλέπει και μερικά νέα εγκλήματα (άρθρο 85 παρ.3), όπως η υποβολή άμαχου πληθυσμού ή αμάχων σε στρατιωτική επίθεση, η πραγματοποίηση επίθεσης χωρίς διάκριση η οποία πλήττει τον άμαχο πληθυσμό ή μη στρατιωτικά πράγματα, γνωρίζοντας ότι η επίθεση αυτή θα προκαλέσει απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, τραύματα στους άμαχους ή καταστροφές σε μη στρατιωτικά πράγματα, απώλειες οι οποίες είναι υπερβολικές («excessive») κατά την έννοια του άθρου 57 παρ. 2 α iii. Τα συμβαλλόμενα μέρη στο Πρωτόκολο οφείλουν να τιμωρούν τα εγκλήματα που προβλέπονται.
4) Το Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου του 1998 το οποίο προβλέπει τη σύσταση διεθνούς δικαστηρίου προκειμένου να δικάζονται τα φυσικά πρόσωπα (και όχι τα κράτη) που διαπράττουν εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, γενοκτονία ή το έγκλημα της επίθεσης («aggression»). Το Καταστατικό είναι και αυτό διεθνής σύμβαση και κυρώθηκε από την Ελλάδα με το ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α’ 75). Το άρθρο 8 του Καταστατικού αποτελεί μια εξαντλητική και λεπτομερή απαρίθμηση των εγκλημάτων πολέμου που τιμωρούνται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Βλ. επίσης άρθρα 12 και 17 σχετικά με τις προϋποθέσεις άσκησης δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου (όταν το Κράτος στο έδαφος του οποίου η συγκεκριμένη πράξη έλαβε χώρα ή του οποίου ο κατηγορούμενος είναι υπήκοος χώρας που έχει υπογράψει το Καταστατικό) και παραδεκτού των υποθέσεων (η υπόθεση είναι απαράδεκτη όταν ερευνάται ή έχει ασκηθεί δίωξη ή έχει ερευνηθεί και δεν έχει ασκηθεί δίωξη από ένα Κράτος, εκτός αν το κράτος είναι απρόθυμο ή αδυνατεί να ενεργήσει τα δέοντα).
Πέρα από τις διεθνείς συμβάσεις, από τις οποίες δεσμεύονται μόνο τα κράτη που τις έχουν υπογράψει, υπάρχουν και ορισμένοι κανόνες εθιμικού δικαίου που απαγορεύουν συμπεριφορές στον πόλεμο (πχ. βασανιστήρια) οι οποίοι δεσμεύουν όλα τα κράτη (ή τουλάχιστον όλα όσα δεν έχουν ρητά εναντιωθεί στο έθιμο).
Ο ορισμός λοιπόν του εγκλήματος πολέμου είναι εύκολο να βρεθεί. Το θέμα είναι τι γίνεται από κει και πέρα: Για παράδειγμα, ο χαρακτηρισμός μιας συγκεκριμένης πράξης ως εγκλήματος πολέμου δεν είναι κάτι το αυτονόητο. Είναι προφανές ότι πολύ σπάνια θα συμφωνήσει αυτός που η διεθνής κοινότητα ή μέρος αυτής κατηγορεί ως εγκληματία πολέμου ότι πράγματι διέπραξε τέτοια εγκλήματα. Εξίσου σπάνιο είναι να βρεθεί κάποιο δικαστήριο να δικάσει κάποιους για εγκλήματα πολέμου, ειδικά τους νικητές ή τους ισχυρούς (θυμίζω ότι στη Νυρεμβέργη δικάστικαν και καταδικάστικαν, και πολύ σωστά, οι ναζί εγκληματίες πολέμου, αλλά κανείς δεν δικάστικε για τη ρίψη των ατομικών βομβών στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι). Από κει και πέρα, παρά τις δεσμεύσεις τους στις ανωτέρω συμβάσεις, η τιμωρία των εγκλημάτων πολέμου από τα κράτη εξαρτάται από συγκυρίες και πολιτική βούληση, τα οποία επηρεάζουν και άλλους τομείς του διεθνούς δικαίου. Για παράδειγμα, για την πρώην Γιουγκοσλαβία και τη Ρουάντα συγκροτήθηκαν άμεσα Διεθνή Ποινικά Δικαστήρια ad hoc με αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τουτέστιν με την σύμφωνη γνώμη, ή καλύτερα την μη εναντίωση, των πέντε μονίμων μελών. Και αν βέβαια τα κράτη δεν σέβονται την υποχρέωσή τους να τιμωρούν τους εγκληματίες πολέμου μέσω των κατάλληλων ποινικών νόμων και διαδικασιών, τότε η συμπεριφορά τους αυτή συνιστά «απλώς» παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου για την οποία είναι δύσκολο να υπάρξουν κυρώσεις... Όσο για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, ο χρόνος θα δείξει... Αν ο Λίβανος έχει υπογράψει το Καταστατικό, θα μπορούσε ο Εισαγγελέας να ασκήσει δίωξη κατά αυτών που διέταξαν τον βομβαρδισμό μη στρατιωτικών στόχων στη Βηρυττό και την Κάνα. Πέραν όμως του ερωτήματος αν ο Εισαγγελέας έχει το θάρρος να το πράξει, υπάρχει και το άρθρο 16 του Καταστατικού, που λέει ότι «Έρευνα ή δίωξη δεν μπορεί να αρχίσει ή να προχωρήσει σύμφωνα με το παρόν Καταστατικό για χρονικό διάστημα 12 μηνών αφού το Συμβούλιο Ασφαλείας με απόφαση, υιοθετηθείσα κατά το Κεφάλαιο VII του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, υποβάλει σχετικό αίτημα στο Δικαστήριο. Το αίτημα αυτό μπορεί να ανανεωθεί από το Συμβούλιο υπό τους αυτούς όρους».
Σημειώνω πως η Hezbollah, μιας και δεν είναι κράτος αλλά ...* οργάνωση δεν έχει υπογράψει καμία συνθήκη.
* Βάζετε ότι θέλετε σαν επίθετο.
Τετάρτη, Αυγούστου 02, 2006
Έθνη, imagined communities, non merci!
Ας αρχίσω με ένα απλό Quiz:
Ποιος είπε και για ποιους ότι πολεμάνε σαν ήρωες;
Ποιος κατακτήθηκε στρατιωτικά αλλά κατέκτησε πολιτισμικά;
Ποιος προστατεύει τον πολιτισμό (εννοώντας την Δύση) από τους “βάρβαρους” που έρχονται από την Ανατολή;
Ο νικητής θα κερδίσει 1 εβδομάδα στην μαγευτική Tyre ντυμένος Εβραίος Ραβίνος ή 1 εβδομάδα στην εξίσου μαγευτική Haifa ντυμένος μαχητής της Hezbollah.
Διαβάζω διάφορες απόψεις που λένε ότι οι Ισραηλινοί είναι ένα τεχνητό έθνος (το έχω ακούσει για τα περισσότερα έθνη του πλανήτη) εν αντιθέσει με τους Έλληνες οι οποίοι υπάρχουν εδώ και χιλιετίες, κατοικούν στο ίδιο μέρος κλπ. Ναι οκ επιτρέψτε μου να θέσω την άποψη μου περί έθνους και εθνικισμού…
Για την ιστορία των εθνών υπάρχουν 3 σχολές - απόψεις:
Modernists (στους οποίους ανήκω): τα έθνη είναι εντελώς τεχνίτες κατασκευές και δημιουργήθηκαν από το πουθενά.
Ethnosymbolists: τα έθνη είναι μεν τεχνητά αλλά βασίζονται σε παραδόσεις και κοινές εμπειρίες που υπήρχαν στους λαούς και μεταλλάχτηκαν σε έθνη.
Primodiarlists: Τα έθνη υπάρχουν εδώ και αιώνες και βασίζονται σε διάφορους πολιτισμικούς παράγοντες (παραδόσεις κλπ) οι οποίοι σε γενικές γραμμές δεν αλλάζουν με τον χρόνο. Είναι μία άποψη που την συναντάς στην άκρα-δεξιά.
Πιστεύω μου: Τα Έθνη είναι μια εφεύρεση της modernity δηλαδή κάτι πολύ πρόσφατο στην ιστορία της ανθρωπότητας, τα Έθνη γεννήθηκαν, ή μάλλον άρχισαν να γεννιούνται, με την Γαλλική Επανάσταση (υπάρχουν και άλλες απόψεις όπως ότι ξεκίνησαν μετά το 30-ετή πόλεμο 1618 με 1648 πόλεμο κλπ). Το αγαπημένο μου απόφθεγμα είναι «η Ανθρωπότητα γεννήθηκε τον 18ο αιώνα χάρη στις 2.5 επαναστάσεις που έγιναν τότε», οι επαναστάσεις έγιναν από οπαδούς του Διαφωτισμού που ήταν το κυρίαρχο ρεύμα της εποχής. Συγκεκριμένα:
Η Γαλλική Επανάσταση
, μία πολιτική επανάσταση που ισοπέδωσε το παλιό κατεστημένο (Ancient Regime) όπου σημασία δεν είχε τι έχεις κάνει αλλά που γεννήθηκες. Αν γεννιόσουν αριστοκράτης θα έμενες για πάντα αριστοκράτης, αν γεννιόσουν αγρότης… ατύχησες σε όλη σου την ζωή. Η Αστική τάξη της εποχής είχε αρχίσει να αποκτάει πλούτο και δεν ήταν ευχαριστημένη με αυτό το σύστημα σαν αποτέλεσμα να απαιτήσει αλλαγές και στο τέλος να ανατρέψει το σύστημα.
Η Βιομηχανική (Βρετανική;) Επανάσταση,
μία οικονομική επανάσταση που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο δούλευαν οι οικονομίες της εποχής. Οι νέες τεχνολογίες και οι αλλαγές επέτρεψαν την δημιουργία νέων επαγγελμάτων και την καταστροφή των corporations (η λέξη στα Γαλλικά όχι Αγγλικά) δηλαδή τις συντεχνίες. Πλέον οι άνθρωποι είχαν την ελευθερία (όχι όμως πάντα και την ευκαιρία) να διαλέξουν το επάγγελμα τους.
Η Αμερικάνικη Επανάσταση, έπαιξε λιγότερο ρόλο από ότι οι δύο προηγούμενες (το μισό που ανέφερα στις 2.5 επαναστάσεις) λόγο αποστάσεως κλπ. Σίγουρα όμως σαν άνθρωπος “χρωστάω” περισσότερα στην Αμερικάνικη Επανάσταση από ότι στην Ελληνική.
Με αυτή την οπτική σκοπιά τα έθνη κατασκευάστηκαν ώστε να ελευθερώσουν τον λαό από την διπλή τυραννία, την βασιλεία και την νομιμοποίηση της την θρησκεία, να γίνουν πολίτες με δικαιώματα και να κατακτήσουν την εξουσία. Μέχρι τότε οι κοινοί άνθρωποι, το 95% του πληθυσμού, ήταν “ημί-σκλάβοι” (επίσημα σε πολλές χώρες ως serfs) και δούλοι της εξουσίας, η αστική τάξη με τις δύο επαναστάσεις άλλαξε τα δεδομένα, φυσικά σκεφτόταν ποιο πολύ το συμφέρον της, και έδωσε την δυνατότητα σε κάθε άνθρωπο να είναι πολίτης.
Η Γαλλική Επανάσταση είχε σαν σκοπό να σπείρει τα ιδεώδη της (Egalité, Liberté, Fraternité) σε όλη την Ευρώπη. Για να στελεχώσει τον στρατό της η Γαλλία χρειάστηκε να εφαρμόσει την υποχρεωτική στράτευση των πολιτών αντί να χρησιμοποιεί μισθοφόρους. Από την άλλη πλευρά οι υπόλοιποι λαοί έβλεπαν αυτό τον στρατό σαν επιθετικό και σαν κατακτητικό. Το αποτέλεσμα ήταν να αρχίσει να δημιουργείται η αίσθηση του “εμείς” που βρίσκεται εναντίων των “άλλων” καθώς και του κοινού εχθρού που θέλει το “κακό” μας. Αυτά είναι δύο από τα κύρια συστατικά για την κατασκευή ενός έθνος, η διαφορετικότητα, υποχρεωτικό, και ο “κακός” προαιρετικό αλλά είναι πάντα μία πολύ καλή ντόπα. Σιγά-σιγά άρχισαν να δημιουργούνται και άλλα έθνη (και δημιουργούνται ακόμα), στην περίπτωση της Ελλάδας ο “Πατέρας” ήταν οι ρομαντικοί* που είχαν "αγιοποιήσει" την αρχαία Ελλάδα. Όσοι ήρθαν στην Ελλάδα, λόρδος Byron κλπ, άρχισαν να δημιουργούν τον μύθο της καταγωγής μας από τους αρχαίους.
Και εδώ φτάνουμε στους δύο τύπους εθνικισμού: Civic vs Cultural, η διαφοροποίηση τους οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως ποιο δημιουργήθηκε πρώτο; το κράτος ή το έθνος, την παιδεία (όσο καλύτερη υπερισχύει το Civic), την επαφή με άλλα έθνη (όσο μεγαλύτερη τόσο ποιο πολύ χάνει το Cultural) κλπ. Τα βασικά τους χαρακτηριστικά είναι:
Civic: το στοιχείο που υπερισχύει είναι ότι την ενότητα του έθνους ή τον ορισμό του τον δίνουν οι θεσμοί του κράτους. Με άλλα λόγια ότι ζούμε σε μία κοινωνία η οποία έχει ορίσει μερικούς κανόνες και πρέπει να τους σεβόμαστε. Προφανώς δεν αναφέρομαι στο τρίπτυχο «Νόμος, Τάξη, Ασφάλεια» αλλά στον σεβασμό που οφείλουν να τρέφουν τα μέλη του έθνους-κοινωνία προς τον άλλο. Τα “ακαδημαϊκά” παραδείγματα είναι η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία και το Βέλγιο. Οι πρώτες χώρες είναι οι χώρες που γεννήθηκαν οι δύο επαναστάσεις και το Βέλγιο, η χώρα που υιοθέτησε τις ιδέες τους άμεσα.
Cultural: Το έθνος βασίζεται σε κοινές παραδόσεις, βιώματα, ιστορία, σε μερικές περιπτώσεις γλώσσα ή θρησκεία κλπ. Δηλαδή παράγοντες που μπορούν να αποδοθούν στα πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Το έθνος βασίζεται σε μύθους, “ιστορίες” για να δικαιολογήσει την ύπαρξη του. Παραδείγματα μύθων μπορείτε να διαβάσετε στο Quiz. Αυτός είναι ο συνηθέστερος τύπος έθνους. Η βιβλιογραφία αναφέρει σαν κλασσικά παραδείγματα τους Ισραηλινούς και τους Έλληνες, Hobsbawm Eric, The New Century, Abacus, London, 2000.
Αυτοί οι τύποι εθνικισμού αντικατοπτρίζονται και στην νομοθεσία για την ιθαγένεια: Droit au sol (δικαίωμα στο χώμα) vs Droit au sang (δικαίωμα στο αίμα), ένας μετανάστης (δηλαδή ένας ξένος) στα civic κράτη-έθνη παίρνει εύκολα υπηκοότητα, ενώ στα Cultural αν δεν μπορεί να αποδείξει “καταγωγή” ή “συγγένεια” με το έθνος πολύ δύσκολα. Κλασικό παράδειγμα είναι η Γαλλία vs Γερμανία.
Προφανώς δεν υπάρχει καθαρό μοντέλο-τύπος ακόμα και στην Γαλλία, το κλασσικότερο παράδειγμα Civic έθνους υπάρχουν εθνικοί μύθοι: Impossible n’ est pas Français (το αδύνατο δεν είναι Γαλλικό), particularité Française (Γαλλική ιδιαιτερότητα) κλπ. Σε γενικές γραμμές όσο μεγαλύτερη είναι η παιδία ενός έθνος τόσο ποιο πολύ ισχύει το Civic επί του Cultural ακόμα και αν αυτό προέρχεται από Cultural μοντέλο, πώς να το κάνουμε μύθοι όπως η “η Χ γλώσσα είναι η ποιο πλούσια του κόσμου” δεν πείθουν κάποιον που έχει ανοίξει 1-2 βιβλία στην ζωή του (και φυσικά ο συγκεκριμένος μύθος βρωμάει Ναζισμό).
Μία σημαντική παρατήρηση είναι η πολιτική μετατόπιση του εθνικισμού από την αριστερά στην δεξιά. Πριν από 200 χρόνια αριστερά ήταν οι φιλελεύθεροι και όπως προανέφερα ασπάζονταν τον διαφωτισμό και την ελευθέρια επιλογών, το αποτέλεσμα ήταν να βρουν σαν συμμάχους τους λαούς και να τους προσφέρουν την ελευθερία τους. Σε αυτό πολέμησαν τους συντηρητικούς οι οποίοι υπερασπίζονταν τον “παλιό κόσμο” και το status quo. Στην διάρκεια του 19ου αιώνα καθώς είχαν ήδη δημιουργηθεί διάφορα έθνη η δεξιά οικειοποίησε τον εθνικισμό μιας και βρήκε ένα σημείο ώστε να γίνει ελκυστική στα ποιο “λαϊκά” στρώματα του έθνους. Πρέπει να σημειώσω πως ο ορισμός τους έθνους άλλαζε έννοια και όλο ποιο πολύ κέρδιζε η διάσταση “Εμείς vs Αυτοί” καθώς και ότι οι φιλελεύθεροι έχαναν πολιτική δύναμη και την θέση τους, σαν αριστερά και σαν αντιπολίτευση, έπαιρναν οι Σοσιαλιστές οι οποίοι έδωσαν έμφαση στην ταξική διάσταση της κοινωνίας και όχι στην εθνική. Τα έθνη ως κεντρική έννοια της κοινωνίας υπερίσχυσαν μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο με το δόγμα Wilson και την άποψη ότι κάθε έθνος πρέπει να έχει και κράτος. Ως απόγειο του Έθνους μπορεί να οριστεί ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος.
Τα τελευταία χρόνια ξεκίνησε ένα νέο ρεύμα ο Post-Nationalism, δηλαδή ο μετα-εθνικισμός (?). Η άποψη αυτή υποστηρίζει πως
Πρώτον τα έθνη δεν έχουν πλέον λόγο ύπαρξης μιας και σε γενικές γραμμές οι λαοί έχουν αποκτήσει δικαιώματα και ελευθερίες.
Δεύτερον ότι με την τωρινή κατάσταση του εθνικισμού αυτός είναι επικίνδυνος και κατακριτέος.
Είναι μία άποψη που ασπάζομαι πλήρως.
Το οξύμωρο με τα έθνη είναι πως στην εποχή μας οι λιγότεροι εθνικιστές, ή οι περισσότεροι post-nationalist, βρίσκονται στα “ανώτερα” κοινωνικά στρώματα, οι εφευρέτες απαρνήθηκαν το παιδί τους. Αυτό είναι λογικό μιας και τα “ανώτερα” κοινωνικά στρώματα, συνήθως, έρχονται σε επαφή με άλλα έθνη, άρα ισοπεδώνουν τους εθνικούς τους μύθους και διαβάζουν άρα έχουν παιδεία και αμφισβητούν τους εθνικούς μύθους.
My favorite quotations on Nations:
“The Owl of Minerva which brings wisdom, says Hegel, flies always at dusk. It is a good sign that it is circling round Nations and Nationalisms” Eric J. Hobsbawm, Nations and Nationalisms in Europe since 1780.
“Being a nation is making its history wrong”.
Υ.Γ. Απαντήσεις στο Quiz:
Ο Ιούλιος Καίσαρας όταν κέρδισε τον Ambiorix: “Οι Βέλγοι είναι οι ποιο γενναίοι Γαλάτες”. Reference: Istendael Van Geert (ed), How Can One Not Be Interested in Belgian History, Academia Press, Gent, 2005. Το κείμενο το έχει γράψει ακαδημαϊκός και απλός αναφέρει τον μύθο.
Μα προφανώς οι Κέλτες (Ιρλανδοί) όταν τους κατέκτησαν οι αγγλοσάξονες (Άγγλοι). Reference: O hEithir Breandan, A Pocket History of Ireland, Dublin, The O’ Brien Press, 2000
Οι (καθολικοί) Πολωνοί προστατεύουν τον πολιτισμό από τους (ορθόδοξους) Ρώσους. Reference: Rémond Réne, Religion et Société en Europe, Seuil, Paris, 2001
Μην μου πείτε ότι περιμένατε άλλες απαντήσεις;
Βιβλιογραφία
Modernists
Anderson Benedict, Imagined Communities, Verso, London 1991
Baycroft Minothy, Nationalism in Europe, Cambridge University Press, Cambridge, 1998
Hobsbawm Eric, The New Century, Abacus, London, 2000
Hobsbawm Eric, Nations and Nationalisms Since 1780, Canto, Cambridge, 2000
Gellner Ernest, Nations and Nationalisms, Cornell University Press, New York, 1983
Thiesse Anne-Maries, La Création des Identités Nationales, Seuil, Paris 2001
Δοξιάδης Κύρκος, Εθνικισμός Ιδεολογία Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, Πλέθρον, Αθήνα, 1995
Λιάκος Αντώνης, Πως Στοχάστηκαν το Έθνος Αυτοί που Ήθελαν να Αλλάξουν τον Κόσμο;, Πόλις, Αθήνα, 2005
Ethnosymbolists
Grosby Steven, Nationalism A Very Short Introduction, Oxford University Press, Oxford, 2005
Smith Anthony, Εθνική Ταυτότητα, Οδυσσέας, Αθήνα, 2000
Σβορώνος Νίκος, Το Ελληνικό Έθνος, Πόλις, Αθήνα, 2004
Debate between the two "camps"
THE WARWICK DEBATES ON NATIONALISM: The Nation: real or imagined? Ernest Gellner vs Anthony Smith
An interesting site on nationalism:
Nationalism Project
*για όποιον ενδιαφέρεται το μουσείο Μπενάκη έχει πολλούς πίνακες των Ρομαντικών.
Ο νικητής θα κερδίσει 1 εβδομάδα στην μαγευτική Tyre ντυμένος Εβραίος Ραβίνος ή 1 εβδομάδα στην εξίσου μαγευτική Haifa ντυμένος μαχητής της Hezbollah.
Διαβάζω διάφορες απόψεις που λένε ότι οι Ισραηλινοί είναι ένα τεχνητό έθνος (το έχω ακούσει για τα περισσότερα έθνη του πλανήτη) εν αντιθέσει με τους Έλληνες οι οποίοι υπάρχουν εδώ και χιλιετίες, κατοικούν στο ίδιο μέρος κλπ. Ναι οκ επιτρέψτε μου να θέσω την άποψη μου περί έθνους και εθνικισμού…
Για την ιστορία των εθνών υπάρχουν 3 σχολές - απόψεις:
Πιστεύω μου: Τα Έθνη είναι μια εφεύρεση της modernity δηλαδή κάτι πολύ πρόσφατο στην ιστορία της ανθρωπότητας, τα Έθνη γεννήθηκαν, ή μάλλον άρχισαν να γεννιούνται, με την Γαλλική Επανάσταση (υπάρχουν και άλλες απόψεις όπως ότι ξεκίνησαν μετά το 30-ετή πόλεμο 1618 με 1648 πόλεμο κλπ). Το αγαπημένο μου απόφθεγμα είναι «η Ανθρωπότητα γεννήθηκε τον 18ο αιώνα χάρη στις 2.5 επαναστάσεις που έγιναν τότε», οι επαναστάσεις έγιναν από οπαδούς του Διαφωτισμού που ήταν το κυρίαρχο ρεύμα της εποχής. Συγκεκριμένα:
, μία πολιτική επανάσταση που ισοπέδωσε το παλιό κατεστημένο (Ancient Regime) όπου σημασία δεν είχε τι έχεις κάνει αλλά που γεννήθηκες. Αν γεννιόσουν αριστοκράτης θα έμενες για πάντα αριστοκράτης, αν γεννιόσουν αγρότης… ατύχησες σε όλη σου την ζωή. Η Αστική τάξη της εποχής είχε αρχίσει να αποκτάει πλούτο και δεν ήταν ευχαριστημένη με αυτό το σύστημα σαν αποτέλεσμα να απαιτήσει αλλαγές και στο τέλος να ανατρέψει το σύστημα.
μία οικονομική επανάσταση που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο δούλευαν οι οικονομίες της εποχής. Οι νέες τεχνολογίες και οι αλλαγές επέτρεψαν την δημιουργία νέων επαγγελμάτων και την καταστροφή των corporations (η λέξη στα Γαλλικά όχι Αγγλικά) δηλαδή τις συντεχνίες. Πλέον οι άνθρωποι είχαν την ελευθερία (όχι όμως πάντα και την ευκαιρία) να διαλέξουν το επάγγελμα τους.Με αυτή την οπτική σκοπιά τα έθνη κατασκευάστηκαν ώστε να ελευθερώσουν τον λαό από την διπλή τυραννία, την βασιλεία και την νομιμοποίηση της την θρησκεία, να γίνουν πολίτες με δικαιώματα και να κατακτήσουν την εξουσία. Μέχρι τότε οι κοινοί άνθρωποι, το 95% του πληθυσμού, ήταν “ημί-σκλάβοι” (επίσημα σε πολλές χώρες ως serfs) και δούλοι της εξουσίας, η αστική τάξη με τις δύο επαναστάσεις άλλαξε τα δεδομένα, φυσικά σκεφτόταν ποιο πολύ το συμφέρον της, και έδωσε την δυνατότητα σε κάθε άνθρωπο να είναι πολίτης.
Η Γαλλική Επανάσταση είχε σαν σκοπό να σπείρει τα ιδεώδη της (Egalité, Liberté, Fraternité) σε όλη την Ευρώπη. Για να στελεχώσει τον στρατό της η Γαλλία χρειάστηκε να εφαρμόσει την υποχρεωτική στράτευση των πολιτών αντί να χρησιμοποιεί μισθοφόρους. Από την άλλη πλευρά οι υπόλοιποι λαοί έβλεπαν αυτό τον στρατό σαν επιθετικό και σαν κατακτητικό. Το αποτέλεσμα ήταν να αρχίσει να δημιουργείται η αίσθηση του “εμείς” που βρίσκεται εναντίων των “άλλων” καθώς και του κοινού εχθρού που θέλει το “κακό” μας. Αυτά είναι δύο από τα κύρια συστατικά για την κατασκευή ενός έθνος, η διαφορετικότητα, υποχρεωτικό, και ο “κακός” προαιρετικό αλλά είναι πάντα μία πολύ καλή ντόπα. Σιγά-σιγά άρχισαν να δημιουργούνται και άλλα έθνη (και δημιουργούνται ακόμα), στην περίπτωση της Ελλάδας ο “Πατέρας” ήταν οι ρομαντικοί* που είχαν "αγιοποιήσει" την αρχαία Ελλάδα. Όσοι ήρθαν στην Ελλάδα, λόρδος Byron κλπ, άρχισαν να δημιουργούν τον μύθο της καταγωγής μας από τους αρχαίους.
Και εδώ φτάνουμε στους δύο τύπους εθνικισμού: Civic vs Cultural, η διαφοροποίηση τους οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως ποιο δημιουργήθηκε πρώτο; το κράτος ή το έθνος, την παιδεία (όσο καλύτερη υπερισχύει το Civic), την επαφή με άλλα έθνη (όσο μεγαλύτερη τόσο ποιο πολύ χάνει το Cultural) κλπ. Τα βασικά τους χαρακτηριστικά είναι:
Αυτοί οι τύποι εθνικισμού αντικατοπτρίζονται και στην νομοθεσία για την ιθαγένεια: Droit au sol (δικαίωμα στο χώμα) vs Droit au sang (δικαίωμα στο αίμα), ένας μετανάστης (δηλαδή ένας ξένος) στα civic κράτη-έθνη παίρνει εύκολα υπηκοότητα, ενώ στα Cultural αν δεν μπορεί να αποδείξει “καταγωγή” ή “συγγένεια” με το έθνος πολύ δύσκολα. Κλασικό παράδειγμα είναι η Γαλλία vs Γερμανία.
Προφανώς δεν υπάρχει καθαρό μοντέλο-τύπος ακόμα και στην Γαλλία, το κλασσικότερο παράδειγμα Civic έθνους υπάρχουν εθνικοί μύθοι: Impossible n’ est pas Français (το αδύνατο δεν είναι Γαλλικό), particularité Française (Γαλλική ιδιαιτερότητα) κλπ. Σε γενικές γραμμές όσο μεγαλύτερη είναι η παιδία ενός έθνος τόσο ποιο πολύ ισχύει το Civic επί του Cultural ακόμα και αν αυτό προέρχεται από Cultural μοντέλο, πώς να το κάνουμε μύθοι όπως η “η Χ γλώσσα είναι η ποιο πλούσια του κόσμου” δεν πείθουν κάποιον που έχει ανοίξει 1-2 βιβλία στην ζωή του (και φυσικά ο συγκεκριμένος μύθος βρωμάει Ναζισμό).
Μία σημαντική παρατήρηση είναι η πολιτική μετατόπιση του εθνικισμού από την αριστερά στην δεξιά. Πριν από 200 χρόνια αριστερά ήταν οι φιλελεύθεροι και όπως προανέφερα ασπάζονταν τον διαφωτισμό και την ελευθέρια επιλογών, το αποτέλεσμα ήταν να βρουν σαν συμμάχους τους λαούς και να τους προσφέρουν την ελευθερία τους. Σε αυτό πολέμησαν τους συντηρητικούς οι οποίοι υπερασπίζονταν τον “παλιό κόσμο” και το status quo. Στην διάρκεια του 19ου αιώνα καθώς είχαν ήδη δημιουργηθεί διάφορα έθνη η δεξιά οικειοποίησε τον εθνικισμό μιας και βρήκε ένα σημείο ώστε να γίνει ελκυστική στα ποιο “λαϊκά” στρώματα του έθνους. Πρέπει να σημειώσω πως ο ορισμός τους έθνους άλλαζε έννοια και όλο ποιο πολύ κέρδιζε η διάσταση “Εμείς vs Αυτοί” καθώς και ότι οι φιλελεύθεροι έχαναν πολιτική δύναμη και την θέση τους, σαν αριστερά και σαν αντιπολίτευση, έπαιρναν οι Σοσιαλιστές οι οποίοι έδωσαν έμφαση στην ταξική διάσταση της κοινωνίας και όχι στην εθνική. Τα έθνη ως κεντρική έννοια της κοινωνίας υπερίσχυσαν μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο με το δόγμα Wilson και την άποψη ότι κάθε έθνος πρέπει να έχει και κράτος. Ως απόγειο του Έθνους μπορεί να οριστεί ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος.
Τα τελευταία χρόνια ξεκίνησε ένα νέο ρεύμα ο Post-Nationalism, δηλαδή ο μετα-εθνικισμός (?). Η άποψη αυτή υποστηρίζει πως
Είναι μία άποψη που ασπάζομαι πλήρως.
Το οξύμωρο με τα έθνη είναι πως στην εποχή μας οι λιγότεροι εθνικιστές, ή οι περισσότεροι post-nationalist, βρίσκονται στα “ανώτερα” κοινωνικά στρώματα, οι εφευρέτες απαρνήθηκαν το παιδί τους. Αυτό είναι λογικό μιας και τα “ανώτερα” κοινωνικά στρώματα, συνήθως, έρχονται σε επαφή με άλλα έθνη, άρα ισοπεδώνουν τους εθνικούς τους μύθους και διαβάζουν άρα έχουν παιδεία και αμφισβητούν τους εθνικούς μύθους.
My favorite quotations on Nations:
Υ.Γ. Απαντήσεις στο Quiz:
Μην μου πείτε ότι περιμένατε άλλες απαντήσεις;
Βιβλιογραφία
Modernists
Anderson Benedict, Imagined Communities, Verso, London 1991
Baycroft Minothy, Nationalism in Europe, Cambridge University Press, Cambridge, 1998
Hobsbawm Eric, The New Century, Abacus, London, 2000
Hobsbawm Eric, Nations and Nationalisms Since 1780, Canto, Cambridge, 2000
Gellner Ernest, Nations and Nationalisms, Cornell University Press, New York, 1983
Thiesse Anne-Maries, La Création des Identités Nationales, Seuil, Paris 2001
Δοξιάδης Κύρκος, Εθνικισμός Ιδεολογία Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, Πλέθρον, Αθήνα, 1995
Λιάκος Αντώνης, Πως Στοχάστηκαν το Έθνος Αυτοί που Ήθελαν να Αλλάξουν τον Κόσμο;, Πόλις, Αθήνα, 2005
Ethnosymbolists
Grosby Steven, Nationalism A Very Short Introduction, Oxford University Press, Oxford, 2005
Smith Anthony, Εθνική Ταυτότητα, Οδυσσέας, Αθήνα, 2000
Σβορώνος Νίκος, Το Ελληνικό Έθνος, Πόλις, Αθήνα, 2004
Debate between the two "camps"
THE WARWICK DEBATES ON NATIONALISM: The Nation: real or imagined? Ernest Gellner vs Anthony Smith
An interesting site on nationalism:
Nationalism Project
*για όποιον ενδιαφέρεται το μουσείο Μπενάκη έχει πολλούς πίνακες των Ρομαντικών.
Τρίτη, Αυγούστου 01, 2006
Το μίσος!
Όχι δεν αναφέρομαι στην έξοχη ταινία του Mathieu Kassovitz “La Haine”.
Διαβάζω posts και σχόλια στα Ελληνικά blogs για τον πόλεμο στην Μέση Ανατολή ή για τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και το μόνο που βλέπω είναι το Μίσος, Γιατί; Για ποιο λόγο φανατίζονται οι άνθρωποι και μισούν τους “άλλους”. Γιατί θα πρέπει να μισώ τους Ισραηλινούς και να υποστηρίζω την Hezbollah (η κυριαρχούσα άποψη) ή το αντίθετο. Γιατί οι “Τουρκοφάγοι” μισούν τόσο πολύ και γιατί καταλήγουν τόσο συχνά στις ύβρις, δύσκολα θα δεις κάποιον “ενδοτικό”, “ανθέλληνα”, να βρίζει τον συνομιλητή του.
Για ποιο λόγο όταν βλέπω τόσο μίσος σε μία χώρα η οποία ζει ειρηνικά θα πρέπει να εκπλήσσομαι που υπάρχουν Παλαιστίνιοι οι οποίοι ντύνουν τα βρέφη τους kamikaze ή Ισραηλινοί που επιβάλουν στα παιδιά τους να γράψουν “αφιερώματα” στις οβίδες.
Για ποιο λόγο οι Γάλλοι με τους Γερμανούς (και τους Βέλγους και τους Ολλανδούς και και και) έχουν καταφέρει να κερδίσουν το μίσος για τον άλλο ενώ σε εμάς ακόμα βασιλεύει;
Υ.Γ. Το “μίσος” που ίσως τρέφει κάποιος Γάλλος Βορειοαφρικάνικης καταγωγής ή ένας γύφτος στην Ελλάδα, για την (δικιά του) κοινωνία στην οποία ζει και τον αποκλείει ίσως μπορέσω να το καταλάβω, αλλά αυτό;
Διαβάζω posts και σχόλια στα Ελληνικά blogs για τον πόλεμο στην Μέση Ανατολή ή για τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και το μόνο που βλέπω είναι το Μίσος, Γιατί; Για ποιο λόγο φανατίζονται οι άνθρωποι και μισούν τους “άλλους”. Γιατί θα πρέπει να μισώ τους Ισραηλινούς και να υποστηρίζω την Hezbollah (η κυριαρχούσα άποψη) ή το αντίθετο. Γιατί οι “Τουρκοφάγοι” μισούν τόσο πολύ και γιατί καταλήγουν τόσο συχνά στις ύβρις, δύσκολα θα δεις κάποιον “ενδοτικό”, “ανθέλληνα”, να βρίζει τον συνομιλητή του.
Για ποιο λόγο όταν βλέπω τόσο μίσος σε μία χώρα η οποία ζει ειρηνικά θα πρέπει να εκπλήσσομαι που υπάρχουν Παλαιστίνιοι οι οποίοι ντύνουν τα βρέφη τους kamikaze ή Ισραηλινοί που επιβάλουν στα παιδιά τους να γράψουν “αφιερώματα” στις οβίδες.
Για ποιο λόγο οι Γάλλοι με τους Γερμανούς (και τους Βέλγους και τους Ολλανδούς και και και) έχουν καταφέρει να κερδίσουν το μίσος για τον άλλο ενώ σε εμάς ακόμα βασιλεύει;
Υ.Γ. Το “μίσος” που ίσως τρέφει κάποιος Γάλλος Βορειοαφρικάνικης καταγωγής ή ένας γύφτος στην Ελλάδα, για την (δικιά του) κοινωνία στην οποία ζει και τον αποκλείει ίσως μπορέσω να το καταλάβω, αλλά αυτό;
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
